Net als in een componist met een muziekstuk doet, moet je zorgen dat je verhaal afwisselend is. Je kunt afwisselen in het tempo waarin je de gebeurtenissen elkaar laat opvolgen. Of je schakelt tussen gesproken tekst (dialogen) en beschrijvingen. Wat je daaraan hebt? Dat de lezer bij de les blijft. Dat hij niet de tijd krijgt om in te dutten.
Het is nu ook weer niet zo dat je een lezer moet benaderen alsof hij met de afstandsbediening in zijn hand zit. Zo erg is het niet. Een lezer weet dat hij wat meer geduld moet hebben met een literair verhaal dan dat hij heeft als hij ’s avonds laat nog een rondje zapt langs de kanalen. Maar zelfs dan is het goed om de dynamiek in je verhaal in de gaten te houden.
Welke aspecten vallen er allemaal onder schrijfstijl? Hoe kun je jouw natuurlijke stijl leren ontdekken, versterken en uitbreiden? Stap 11 van onze schrijfcursus gaat over het vinden van je schrijfstijl. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie>>
Ook muziek is dynamisch geschreven
Neem een favoriet lied maar eens onder de loep. Na een paar coupletten en refreinen kun je er donder op zeggen dat er een ‘brug’ komt.
De reden daarvoor is natuurlijk dat wij, de luisteraars, het stramien van het lied beginnen door te krijgen.
De zanger moet iets anders doen om ons te verrassen. Even een paar andere akkoorden, om het te doorbreken.
Of anders een instrumentaal stuk. Of de bas en de drums houden zich even stil, om er later met extra kracht weer bij te komen.
Ook klassieke muziek leent zich voor zo’n analyse: intensiteit, klankkleur, thema’s die terugkeren.
Lange zinnen en korte zinnen geven dynamiek
Als schrijver kun je dat ook toepassen. Heel simpel kun je bijvoorbeeld met variatie in de lengte van je zinnen een verandering van stijl doorvoeren. Korte zinnen: jachtige, gehaaste sfeer. Spanning opwekkend. Langere zinnen: beschouwend. We zitten in rustiger vaarwater. Dat moet soms ook wel, want we kunnen niet uren achter elkaar in spanning zitten. Dat houden we niet vol.
Zoals een sportploeg soms tijdens een wedstrijd even gas terug neemt, om later weer met volle kracht toe te slaan, zo doseert de schrijver ook de momenten van spanning en actie.
Wissel niet té veel af
Nu kun je het ook te dol maken. Een veel voorkomende fout bij beginnende schrijvers: het verhaal vertellen vanuit tien verschillende personages. Jazeker, dat is afwisselend. Alleen gun je de lezer nauwelijks de tijd om zich thuis te gaan voelen in de wereld die jij neerzet.
Elke keer als de lezer een beetje gewend is aan een toon van vertellen, aan een gezichtspunt, wordt hij alweer meegesleept naar een volgend personage.
Soms zelfs schakelt de schrijver binnen een scène nog driftig heen en weer. Dan wordt het echt te veel. De lezer krijgt geen adempauze. Hij moet zich enorm inspannen om te volgen wie er nu weer aan het woord is. Dan schiet het genieten van het verhaal er al snel bij in.
Speel met de vertelde tijd
De vertelde tijd verloopt soms snel en soms langzaam. Als je tien pagina’s hebt gedaan over een belangrijke scène, mag je daarna best wat handelingen in vogelvlucht beschrijven. Ook dat komt de dynamiek in je verhaal ten goede. Ga hierbij op je gevoel af.
Het is lastig om exacte regels te geven. Als je veel oefent, voel je steeds beter aan wanneer je tempo kunt maken en wanneer je wat langer ergens bij stil kunt staan.
Welke aspecten vallen er allemaal onder schrijfstijl? Hoe kun je jouw natuurlijke stijl leren ontdekken, versterken en uitbreiden? Stap 11 van onze schrijfcursus gaat over het vinden van je schrijfstijl. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie>>
David Mulder
Laatste berichten van David Mulder (toon alles)
- Hoe je hoofdstukken schrijft die zinderen - 12 mei 2021
- Hoe schrijf je over jouw eigen leven? - 1 februari 2021
- Vier tips om meer te schrijven in minder tijd - 22 juli 2020
