Ik werkte nog in de boekhandel. Op een gegeven ochtend kwam ik een nieuwe titel tegen die ik meteen opzij legde om zelf te kopen.
Het was ‘Smilla’s gevoel voor sneeuw.’ De omslag staat me niet meer bij. Maar die titel bleef meteen aan me haken en stuurde kleine tentakeltjes tot ergens diep in mij.
Zonder aarzelen kocht ik het, enkel om de titel.
Twijfel zorgt ervoor dat je niet begint. Kan ik het wel? Voeg ik wel iets toe? In stap 1 van onze schrijfcursus laten we precies zien hoe het schrijfproces werkt en hoe je ondanks twijfels toch begint én blijft schrijven. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie >>
Verschillende soorten titels
Na wat brainstormen over verschillende soorten titels kom ik tot 8 categorieën:
- Personage titels: de titel bestaat uit de naam van een centraal personage. (‘Anna Karenina’, ‘Jane Eyre’, ‘Moby Dick’)
- Situerende titel: de titel benoemt de plaats of de situatie waarin de hoofdpersoon zich bevindt. (‘Lord of the flies’, ‘De pest’, ‘On the road’)
- Samenvattende titels: de centrale handeling wordt samengevat. (‘Trainspotting’ ‘De man die werk vond’, ‘Reis naar het midden van de aarde’)
- Slotsomtitels: de titel benoemt de moraal van het verhaal. Vaak is er sprake van een bekend spreekwoord of een citaat dat naar een andere context verwijst. Dit kan letterlijk, ironisch of cynisch bedoeld zijn. (‘Een heel leven voor je’, ‘ Zolang er leven is’, ‘Live and let die’)
- Verwijzende titels: de titel verwijst naar, en maakt zo gebruik van, een tekst of gegeven buiten het verhaal. (‘Go tell it on the mountain’, ‘Ulysses’, ‘Orpheus in de dessa’)
- Kreettitels: de titel is een hippe kreet. (‘Lipstick jungle’, ‘Megacool opkikkerboek van Britt en Masja’, ‘Sex and the City’)
- Kernbeeldtitels: de titel wordt gevormd door een beeld dat van een centrale symbolische betekenis is voor het verhaal en daarnaast iets van de sfeer van het verhaal overbrengt, vaak door middel van een ding dat eenmalig of vaker in het verhaal opduikt. (‘Turks fruit’, ‘De blikken trommel’, ‘Ceders in de sneeuw’)
- Tegenstellingentitel: de titel geeft de tegenstellingen weer waar het in het verhaal om draait. (‘Het rood en het zwart’, ‘Narcis en Goldmund’ , ‘Oorlog en vrede’)
Val op met een titel
Een goede titel is als het blinkertje waarmee een visser zijn vissen binnenhaalt. Hij moet uitblinken, spannend zijn, lekker sappig overkomen.
Daarnaast kan een titel een diepere laag suggereren. Door een ongerijmde combinatie van woorden appelleert hij aan je onderbewustzijn en roept hij vragen op.
Titel die de lading dekt
Er zijn heel wat nietszeggende titels, waarachter een prachtig boek blijkt schuil te gaan. Andere titels zijn vol belofte maar stellen achteraf teleur. Sommige titels geven puur feitelijk de inhoud weer. Zoiets pruimenjam op een potje met pruimenjam. Niks mis mee. Als de jam lekker is kom je niet bedrogen uit.
Iets anders wordt het als we op datzelfde potje een label plakken met bijvoorbeeld ‘Purperen delicatesse in zonlicht gerijpt’. Of ‘Sultans zonde’. Bij de ene naam zul je blij zijn na het proeven. Bij een andere naam zet je het potje misschien teleurgesteld terug.
Roep vragen op met een titel
‘Smilla’s gevoel voor sneeuw’ kwam bij mij op verschillende lagen binnen. En als ik de bovenstaande lijst bekijk, scoort de titel in bijna elke categorie.
Het bevat de naam van de hoofd-persoon (Smilla), iets van haar situatie (sneeuw) en misschien iets van de handeling (richtinggevoel? zoektocht?).
Het roept een sfeer op en impliceert een mysterieus onderliggend thema. Het bevat een kernbeeld en een tegenstelling (gevoel en sneeuw).
En achteraf suggereert het een moraal zonder al te nadrukkelijk te zijn, namelijk dat je gevoel voor iets levensreddend kan zijn.
Bovendien roept het allerlei vragen op. Wie is Smilla? Wat houdt dat in ‘gevoel voor sneeuw’? En de titel dekt ook nog eens de lading. Want tijdens het lezen kreeg ik prachtige antwoorden op mijn vragen.
Bedenk veel titels
Soms heb je de titel al voor je gaat schrijven. Maar vaak vind je je titel pas achteraf.
Vraag je af met welk woorden je het thema, de situatie van je hoofdpersoon en de sfeer van je verhaal op kunt roepen, zonder te nadrukkelijk of plat te zijn. Is er een voorwerp of gegeven in je verhaal dat een soort rode draad kan vormen, zonder dat je teveel weggeeft van de handeling? Bekt je titel lekker? Kun je een ongewone mix van woorden vinden?
Verzin zoveel mogelijk titels voor je boek. Kijk dan in welke categorieën je titels scoren. Kies de titel die in minstens drie categorieën scoort.
Welke titel vind jij goed? Of heb je zelf al een pakkende titel voor je boek? Leuk als je het deelt. Ik ben benieuwd naar je reactie!
Twijfel zorgt ervoor dat je niet begint. Kan ik het wel? Voeg ik wel iets toe? In stap 1 van onze schrijfcursus laten we precies zien hoe het schrijfproces werkt en hoe je ondanks twijfels toch begint én blijft schrijven. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie >>
Inez Risseeuw
Laatste berichten van Inez Risseeuw (toon alles)
- Hoe kies je de beste titel voor jouw boek - 5 augustus 2021
- Het geheim van een goed kinderboek - 21 juni 2021
- Een titel voor je boek - 3 maart 2021
