Wie weinig van schrijven weet, denkt misschien dat de zinnen in een boek ineens vanuit de verbeelding van de schrijver op papier komen en dat de hele boel van daaruit meteen naar de drukkerij kan. Niet dus. Bij hoge uitzondering schrijft een auteur eens een zin die direct goed is. Maar gebruikelijk is eerder dat zo’n zin vijf keer herschreven wordt, voordat hij zijn uiteindelijke vorm krijgt.

Als je het schrijven van een boek of een verhaal moest vergelijken met het bereiden van een maaltijd, dan kun je beide activiteiten het best in twee fases verdelen. Bij het koken heb je een eerste fase, het grovere werk. Pan met water opzetten, groenten snijden, pasta koken. Dat werk is te vergelijken met de eerste fase van het schrijven: bepalen van het onderwerp, personages bedenken, een eerste versie van een scène op papier zetten.

Dan heb je in de keuken ook de meer verfijnde toepassingen. Kruiden toevoegen, proeven, citroenrasp erbij, proeven, roeren, het gas net een beetje lager zetten, op het laatst een klontje boter om het smeuïg te maken. Wij schrijvers zeggen dan: herschrijven. Ik geef je vier tips die je zeker moet toepassen tijdens het herschrijven.

Heb je je boek of verhaal in ruwe vorm op papier staan? En kun je wel wat hulp gebruiken bij het zetten van de puntjes op de i? In stap 11 van onze schrijfcursus, Je schrijfstijl vinden en verfijnen, geven we je een methode om je natuurlijke stijl te leren ontdekken, te versterken en uit te breiden. Klik hier en ga voor €9,95 direct aan de slag! 

1. Schrappen

Oké, je hebt me. De vergelijking loopt hier mank. Want wat aan het fornuis niet kan, bijvoorbeeld de gesnipperde uitjes toch maar uit de saus halen, dat kan aan de schrijftafel wel. Je tekst knapt er ontzettend van op als je alle overbodige woorden eruit haalt. Alleen wat echt ter zake doet, mag blijven staan. Ineens merk je dat er genoeg woorden, of zelfs hele zinnen zijn, die eigenlijk niets toevoegen. Weg ermee.

2. Lussen maken

Je eerste versie is af. Het verhaal heeft een kop en een staart en je hebt alles verteld wat je wilde vertellen. Maar is het ook een eenheid? Het is zaak om aan je publiek over te brengen dat er een reden is waarom alle gebeurtenissen waarover je vertelt nu precies in dit boek bij elkaar staan. Ze zijn niet zomaar op goed geluk achter elkaar geplaatst; daar zit een idee achter.

Om de lezer daar goed van te doordringen, kun je in de tekst verwijzingen plaatsen die de verschillende elementen met elkaar in verband brengen. Lees je manuscript door en maak een lijstje van alle verhalen en sub verhalen die erin staan. Terwijl je dat doet, kun je proberen om die onderling met elkaar te verbinden door vooruit of terug te wijzen.

3. Lengte van je zinnen

5, 17, 6, 27, 15. Zegt deze serie getallen je iets? Elk getal staat voor het aantal woorden per zin, in de eerste regels van de vorige alinea. Het valt je misschien op dat het een divers rijtje is. De zinnen verschillen steeds van lengte. Ik schrijf zo, omdat er een vervelende eentonigheid ontstaat, een cadans die de tekst drammerig laat klinken, wanneer elke zin dezelfde lengte heeft.

Loop jouw zinnen eens na. Tel de woorden en kom erachter of je afwisselend of eentonig schrijft. Het is vaak een kleine moeite om zinnen in tweeën of drieën te hakken. Of om van twee zinnen eentje te maken. Als je de tekst simpelweg aan jezelf voorleest, kom je er snel genoeg achter of het lekker loopt of niet.

4. Herhaling van woorden

Soms kun je, zonder het te merken, steeds hetzelfde woord gebruiken in een alinea. Als je steeds hetzelfde woord gebruikt, dan begint dat de lezer op de zenuwen te werken. Als de lezer steeds hetzelfde woord leest, dan wordt het lezen een vermoeiende bezigheid, zoals je misschien nu ook merkt, bij het lezen van deze alinea, waarin ik mijn best heb gedaan om zo vaak mogelijke dezelfde woorden te gebruiken. Je moet synoniemen gaan zoeken om dat probleem op te lossen.

Soms kunnen terugkerende woorden of woordgroepen juist goed werken. Dan zet je het bewust in. Je herhaalt met het doel ritme aan te brengen. Je herhaalt vaak, je herhaalt met precisie. Je herhaalt en je weet dat je herhaalt. Zoals ik nu doe. Dan mag het.

Heb je je boek of verhaal in ruwe vorm op papier staan? En kun je wel wat hulp gebruiken bij het zetten van de puntjes op de i? In stap 11 van onze schrijfcursus, Je schrijfstijl vinden en verfijnen, geven we je een methode om je natuurlijke stijl te leren ontdekken, te versterken en uit te breiden. Klik hier en ga voor €9,95 direct aan de slag! 

The following two tabs change content below.

• Biografie
• Laatste Berichten

David Mulder

Ik geef schrijfles sinds 1999. En natuurlijk zit ik zelf een groot deel van de dag te tikken. Ik maak allerlei soorten teksten, maar de meeste energie steek ik in mijn romans.

Laatste berichten van David Mulder (toon alles)

• Hoe je hoofdstukken schrijft die zinderen - 12 mei 2021
• Hoe schrijf je over jouw eigen leven? - 1 februari 2021
• Vier tips om meer te schrijven in minder tijd - 22 juli 2020