Voorbereiden moet. En dan heb ik het niet alleen over de research die je moet doen over je onderwerp. En ik bedoel ook niet per se dat je een verhaallijn en een beschrijving van de personages klaar moet hebben voordat je begint. Hoewel dat overigens best handig is om te doen. Nee, deze voorbereiding gaat over de wendingen in je verhaal.
De klassieke noodgreep
Als een lezer ergens niet van gediend is, dan is het wel van ontwikkelingen die als donderslag bij heldere hemel komen. Deus ex machina, noemen we dat. De term is ontleend aan Griekse toneelschrijvers die soms de neiging hadden om aan het einde van het stuk een god ten tonele te voeren, die alle problemen met een simpel gebaar oploste. Die noodgreep kwam voort uit de wanhoop van de schrijver. Hij had zich verhaaltechnisch in de nesten gewerkt en wist niet meer hoe hij de plot tot een goed einde moest brengen.
Wat houdt de structuur van een verhaal in en hoe kun je dat praktisch gebruiken bij het schrijven van je boek? En wat is het belang van de drie coördinaten van het verhaal; plaats, tijd en handeling? Stap 10 van onze schrijfcursus gaat over structuur en tijd. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie.
Niet ongeloofwaardig, maar onafwendbaar
Wij, moderne schrijvers, hoeven echter nooit te wanhopen. Het kan best zo zijn dat je een noodsprong moet maken en een plotselinge, vreemdsoortige wending aan je verhaal toevoegt om er een einde aan te breien. Het enige dat je dan te doen staat, is terug te gaan in je verhaal en je wending voor te bereiden. Met terugwerkende kracht ga je de handelingen van je personages zo aanpassen, dat de wending die eerst buitenissig leek, nu uiterst geloofwaardig, nee, onafwendbaar wordt.
Laat ik het aan de hand van een voorbeeld uitleggen. Je schrijft een verhaal en in de slotscène bedenk je dat het geweldig zou zijn als jouw hoofdpersoon erachter komt dat hij al jaren, zonder dat hij dat wist, met de tweelingzus van zijn echtgenote samenleeft. Want zijn echte vrouw is namelijk dood. De verleiding is groot om in dat laatste hoofdstuk flink uit te pakken. Nu komt eindelijk de waarheid aan het licht! De tweelingzus biecht op hoe het allemaal gegaan is en ze vertelt over het ongeluk waarbij de vrouw is omgekomen. Bovendien vertelt ze over haar motief om dit bedrog in gang te zetten: ze heeft namelijk nooit kinderen kunnen krijgen en door deze move kon ze alsnog genieten van het begeerde gezinsleven.
Puzzelstukjes die in elkaar vallen
Wat er mis is met zo’n aanpak, is dat de gebeurtenis niet in een zacht, opgemaakt bed valt, maar eerder rauw op het dak van de lezer. Het was veel beter geweest om al eerder in het verhaal het tragische ongeval te beschrijven. Ook was de climax veel harder aangekomen als de lezer al op de hoogte was van de kinderwens van de ongelukkige tweelingzus. Die volgorde van vertellen zorgt ervoor dat op het eind alle puzzelstukjes in elkaar vallen.
Met lussen vang je de lezer
Elke keer als je tijdens het schrijven een goede inval krijgt, kun je er donder op zeggen dat je terug moet bladeren en aanpassingen in je tekst moet doorvoeren. Zo ben je de hele tijd bezig met ‘lussen’ leggen. De voorbereidingen die je eerder in de tekst treft, optimaliseren het effect dat je plotwendingen hebben.
Wat houdt de structuur van een verhaal in en hoe kun je dat praktisch gebruiken bij het schrijven van je boek? En wat is het belang van de drie coördinaten van het verhaal; plaats, tijd en handeling? Stap 10 van onze schrijfcursus gaat over structuur en tijd. Ga voor maar €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie.
David Mulder
Laatste berichten van David Mulder (toon alles)
- Hoe je hoofdstukken schrijft die zinderen - 12 mei 2021
- Hoe schrijf je over jouw eigen leven? - 1 februari 2021
- Vier tips om meer te schrijven in minder tijd - 22 juli 2020
