Bij het schrijven van dialoog zul je ongetwijfeld te maken krijgen met aanhalingstekens en komma’s. Wanneer je in je verhaal wilt laten zien dat een tekst wordt uitgesproken of dat er een citaat wordt gebruikt, gebruik je aanhalingstekens.Het juiste gebruik hiervan kan soms wat verwarrend zijn. Er zijn meerdere richtlijnen voor het gebruik van deze aanhalingstekens en het gebruik hiervan in combinatie met leestekens.
Er zijn helaas geen vaste regels voor het gebruik van aanhalingstekens en komma’s in dialoog. Maar er zijn gelukkig wel een aantal richtlijnen waar de meeste schrijvers en uitgevers zich aan houden. Heb je moeite met het gebruik van aanhalingstekens en komma’s in dialoog? Houd dan het volgende lijstje bij de hand tijdens het (her)schrijven.
Wat betekent perspectief? Hoe kies je het juiste perspectief voor jouw verhaal? Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende soorten perspectief? In de module ‘Het juiste perspectief’ van onze schrijfcursus leren we je het juiste perspectief voor jouw verhaal te kiezen en hoe je dit geloofwaardig kunt uitwerken. Ga voor €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie>>
Aanhalingstekens
In de meeste gevallen staat een vraagteken of uitroepteken aan het einde van de zin voor het aanhalingsteken, behalve als het om een vraag of (uit)roep gaat.
Schreeuwde hij: “Ik kom nooit meer terug!”?
Wordt de zin door een persoon achter elkaar gezegd, plaats dan aan het begin en het einde van een zin aanhalingstekens. Wanneer het monoloog onderbroken wordt, open je opnieuw aanhalingstekens.
“Ik begin vandaag met schrijven. Ik weet zeker dat het vandaag lukt!” of “Ik begin vandaag met schrijven,” zei ze trots. “Ik weet zeker dat het vandaag lukt!”
Er zijn geen vaste regels voor het gebruik van een dubbel of enkel aanhalingsteken. Als het maar consequent is. Gebruik je een keer ‘…’, verander het dan niet halverwege in “…”.
Je kunt beide soorten aanhalingstekens gebruiken bij een citaat in een citaat of wanneer je iets met sarcasme of een ondertoon zegt.
Zijn oud collega zei: “Ik weet nog dat je altijd zo ‘zelfverzekerd’ was tijdens de vergaderingen.”
Bij gedachten wordt geen gebruik gemaakt van aanhalingstekens. Het wordt immers niet uitgesproken. Wanneer de gedachte wel wordt uitgesproken maak je wel weer gebruik van aanhalingstekens.
Wat een rare manier om dat te zeggen, dacht hij.
Komma’s
In de meeste gevallen plaats je een komma achter het aanhalingsteken in het eerste deel voor het citaat, en voor de aanhalingsteken in het tweede deel van het citaat.
“Het huis voor u”, zei de makelaar, “is afgelopen jaar gerenoveerd.”
Wanneer een uitspraak zelf al een komma bevat, dan plaats je deze binnen de aanhalingstekens.
“Meneer,” zei de makelaar, “het huis is afgelopen jaar gerenoveerd.”
Als je twijfelt of de komma bij de uitspraak hoort, spreek de zin dan eens hardop uit. Meestal hoor je na een komma een korte pauze. Is dit het geval, dan moet de komma binnen de aanhalingstekens.
Een leesteken dat het einde van de zin aanduidt moet binnen de aanhalingstekens geschreven worden.
“Goedemorgen meneer, kan ik u helpen?”
Een van de regels waar de meningen over verschillen is het gebruik van de komma in een citaat. Als je na het citaat nog wil zeggen van wie het citaat afkomstig is, dan plaats je het leesteken binnen de aanhalingstekens. Na het sluiten van de aanhalingstekens plaats je dan nog een komma.
“Goedemorgen meneer, kan ik u helpen?”, vroeg de apothekersassistent.
Velen zullen echter ook de ELDA-regel nog kennen (Eerst Leesteken, Dan Aanhalingsteken). Hierbij wordt gezegd dat een leesteken nooit buiten de aanhalingstekens geplaatst wordt. Indien een leesteken overbodig is, kan hij ook worden weggelaten.
Dus: “Ik heb geen hulp nodig,” zei ik. i.p.v. “Ik heb geen hulp nodig”, zei ik. of “Goedemorgen meneer, kan ik u helpen?” vroeg de apothekersassistent.
Ook hier geldt de regel, blijf consequent. Heb je er eenmaal voor gekozen om de leestekens binnen de aanhalingstekens te plaatsen, doe dit dan in het hele verhaal. Als je alsnog onzeker bent over je dialogen, neem dan eens contact op met een tekstredactie. Zij kunnen jouw tekst doornemen en zullen zien of je de regels consequent hebt toegepast. Daarnaast kunnen ze je tips en suggesties geven.
Een algemene tip is om tijdens het schrijven niet teveel na te denken over alle regels. De aanhalingstekens en komma’s moeten uiteindelijk op de goede plek staan, maar het moet je schrijfproces niet belemmeren. Neem hier liever de tijd voor als je een hoofdstuk of zelfs het hele verhaal hebt uitgeschreven.
Wat betekent perspectief? Hoe kies je het juiste perspectief voor jouw verhaal? Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende soorten perspectief? In de module ‘Het juiste perspectief’ van onze schrijfcursus leren we je het juiste perspectief voor jouw verhaal te kiezen en hoe je dit geloofwaardig kunt uitwerken. Ga voor €9,95 direct aan de slag! Klik hier voor meer informatie>>
Sanne Visch
Laatste berichten van Sanne Visch (toon alles)
- Hoe schrijf ik een goed dialoog? - 17 september 2020
- Boekmarketing: Als je een boek schrijft wil je het ook verkopen - 6 juni 2018
- Volg de gratis online workshop! - 20 januari 2017
