Mijn eerste liefde was toneel. De verhaaltjes die ik als kind schreef, werden altijd opgevoerd. Ik bedacht, deelde rollen uit en zei waar iedereen moest staan en wat ze wel of niet moesten doen.

Toen ik een jaar of 10 was, schreef de plaatselijke bibliotheek een wedstrijd uit: Doe iets met een boek. Enthousiast bewerkte ik mijn favoriete boek van dat moment tot een toneelstuk en bij wijze van prijs mocht ik dat ‘toneelstuk’ voor publiek opvoeren op een heus podium in het patronaatsgebouw.

Ook mijn professionele schrijfcarrière begon met toneel: tweeënhalf jaar volgde ik toneelschrijflessen onder leiding van de onvolprezen docente Cocky van Bokhoven.
Aangezien toneelteksten uit niets anders bestaan dan uit dialogen was dat een uitstekende leerschool om het belang en de mogelijkheden van hardop uitgesproken tekst te ontdekken.

Mogelijkheden van dialogen worden onderschat

Het schrijven van dialogen in verhalen wordt vaak onderschat. Veel beginnende schrijvers zetten wat zinnen tussen aanhalingstekens in hun tekst om deze wat luchtiger te maken.

Daarmee doen zij dialogen ernstig tekort, want met dialogen kun je laten zien wíé je personages zijn en wat hen beweegt.

Dat begint met de juiste taal

Gebruik spreektaal, geen schrijftaal. Vroeger stonden die twee veel verder van elkaar af. Romans en verhalen, maar ook krantenberichten, werden in plechtstatig Nederlandsch geschreven. Zinnen om van te smullen, echt mooischrijverij. Dat was boekentaal. In het echte leven spraken mensen niet op die manier met elkaar.

Tegenwoordig gaan mensen heel informeel met elkaar om. Toch zie ik bij cursisten geregeld stijve zinnen, zodra personages met elkaar gaan praten.
Lees je tekst hierop na. Lees vooral de dialoogzinnen hardop voor en luister hoe het klinkt. Maak het losser.

Vind uit welke taal bij jouw personage past

Ieder mens ontwikkelt een eigen manier van spreken. Geboortestreek, sociaal milieu en opleiding laten hun sporen na in de spreektaal.

Dat lijkt erg voor de hand liggend. Iedereen weet immers dat een vuilnisman anders praat dan een advocaat. En dat een puber andere uitdrukkingen gebruikt dan een senior.

Als je opoe Mien laat zeggen: ‘Ik maak me werkelijk ernstige zorgen’ klinkt dat gekunsteld uit haar mond, want deze vrouw kan amper lezen, haar woordenschat is beperkt en bovendien verstopt ze haar emoties nooit achter mooie woorden. Dit personage zal eerder zeggen: ‘Ze moet stoppen met die knul. Die gaat haar ongelukkig maken.’

Een personage met een specifieke achtergrond geeft jou als schrijver kans om hem of haar via dialoogzinnen duidelijk neer te zetten.

Zodat je vuilnisman een echte vuilnisman is, in heel zijn doen en laten. En zodat je advocaat, ook op zondagochtend als hij bij zijn moeder koffie drinkt zijn advocatenmaniertjes niet op kantoor heeft gelaten.

Taal is emotie

Iedere dialoogzin hoort krachtig te zijn. Onder de woorden zit een emotie. Soms rechtstreeks, soms onderhuids. Zelfs neutrale zinnen zijn in een verhaal niet neutraal, omdat je personage die met een reden neutraal uitspreekt. Zorg dat jouw bedoeling onmiskenbaar in de taal zit.

Je kunt heel gemakkelijk testen of je dialoogzin het effect heeft dat jij voor ogen hebt.

Als je de neiging hebt om ‘zegt hij boos’ of ‘zucht zij gelaten’ achter je dialoogzin te plakken, dan zit er onvoldoende lading in je taal. Varieer net zo lang tot je voelt dat de dialoogzin voor zichzelf spreekt. Zó maak je een sterke tekst.

Wil je meer ontdekken over schrijven en wil je weten waarom je jezelf soms in de weg zit, waardoor het schrijven niet zo vlot loopt als je zou willen?

Download dan hier mijn gratis e-boek: Hoe je direct kunt starten met schrijven van verhalen op basis van je eigen leven zonder je zorgen te maken of je wel genoeg schrijftalent hebt.

The following two tabs change content below.

• Biografie
• Laatste Berichten

Marjon Sarneel

Marjon heeft zoveel ideeën voor schrijfcursussen dat ze de eerste online schrijfschool in Nederland heeft opgericht om alles in onder te brengen: Online Schrijfschool Marjon Sarneel (OSMS). Het aanbod groeit nog steeds.

Laatste berichten van Marjon Sarneel (toon alles)

• Schrappen maakt je verhaal stukken beter en zo pak je dat effectief aan - 11 juni 2020
• Een schrijfdroom moet je nooit opgeven - 4 november 2019
• Hoe je het brein van je lezer activeert en je verhaal beeldend maakt - 15 oktober 2019