Wat is het kwetsbaar om je werk openbaar te maken aan de hele wereld. Je hebt jaren gewerkt, plots herschreven, karakters bedacht en weer veranderd. Je hebt je zinnen gepolijst en dan geef je je boek uit handen en kun je er niks meer aan veranderen. Geen woord kun je nog terugnemen. Geen zin herroepen of nuanceren.
Je werk ligt open en bloot te grabbel voor de wereld, zonder dat je als schrijver iets terug kan zeggen. Je moet toezien wat de wereld maakt van wat je geschreven hebt. Je boek moet zichzelf zien te redden zonder jouw uitleg of gebruiksaanwijzing.
Te vondeling
In een column vergelijkt Bart Moeyaert het uitgeven van een boek met het te vondeling leggen van zichzelf:
‘Ik, Bart Moeyaert, heb niets aan de lezers te zeggen. Niks te bevelen. De lezer kiest mij. Of nee: mijn boeken. Ik lig te vondeling. Het enige wat ik moet onthouden is dat ik trouw moet blijven aan mezelf.
Niemand wordt gelukkig van een liegend kind. Dit ben ik, dit is mijn wereld, te nemen of te laten.’
Weerwoord voor schrijvers
Niet alleen ontvangt een schrijver een ongekend laag uurloon. Hij moet ook nog eens toezien hoe dat stukje van zijn innerlijk geïnterpreteerd, uitgelegd en beoordeeld wordt door mensen die hij nooit heeft ontmoet en waarschijnlijk ook nooit zal ontmoeten.
Om die reden zou in elke grote krant een rubriek moeten komen, een weerwoord voor schrijvers. Niet zozeer om jezelf te verdedigen of om de kritieken van de recensent te weerleggen, maar om de kritieken verder toegespitst te krijgen. Om een dialoog te krijgen waar iedereen hopelijk beter van wordt, recensent, schrijver en lezer. Zodat we iets beter weten waar we het over hebben met zijn alleen.
Je recensent bevragen
Dan zou je de recensent vragen kunnen stellen.
Wat bedoelde hij precies toen hij het had over een on-Nederlands thema? Of een te nadrukkelijke structuur? Waardoor precies vond hij de hoofdpersoon ongeloofwaardig?
En waarom is het je niet gelukt hem te boeien? Omdat hij dertig manuscripten op zijn tafel had? Of omdat hij als man nu eenmaal anders naar de wereld kijkt dan je vrouwelijke hoofdpersoon?
En waarom noemt hij je boek typisch vrouwenliteratuur? En waarom krijg ik daar als schrijver het gevoel bij alsof het daarbij om iets minderwaardigs gaat?
Trouw aan jezelf
Maar wat je ook doet, denk aan wat Bart Moeyaert schreef: Het enige wat ik moet onthouden is dat ik trouw moet blijven aan mezelf. Niemand wordt gelukkig van een liegend kind. Dit ben ik, dit is mijn wereld, te nemen of te laten.’
Schrijf desnoods een nieuw boek. Over een recensent die niet kon lezen. Of over een kind dat te vondeling wordt gelegd. Maar blijf trouw aan jezelf. Aan de verhalen die je nog moet vertellen, omdat nu eenmaal niemand ze zo vertellen kan als jij.
Inez Risseeuw
Laatste berichten van Inez Risseeuw (toon alles)
- Hoe kies je de beste titel voor jouw boek - 5 augustus 2021
- Het geheim van een goed kinderboek - 21 juni 2021
- Een titel voor je boek - 3 maart 2021
Het lijkt mij ook een ramp..brrrrr..
Maar, is het niet zo dat hoe goed je ook schrijft je altijd kritiek krijgt en er altijd mensen zijn die je boek afkraken? Kun je je hier niet op voorbereiden? Want eigenlijk weet je dat wel van te voren..ik zou er niet aan moeten denken al die critici te woord moeten staan of te reageren op wat zij zo slecht, vreemd of raar vinden…
En tegenwoordig vragen schrijvers op fb wat men er van vond….oeff..lijkt me ook behoorlijk confronterend….ik heb geen idee hoe ik zal reageren,maar ik weet wel dat deze geestelijke voorbereiding al vroeg begint..ik vind het al doodeng het aan een leesgroep of een paar bekenden te laten lezen….
Hallo Margje,
Kritiek krijgen op je boek is onlosmakelijk verbonden met publiceren, in wat voor vorm dan ook. En de enige manier om goed om te leren gaan met kritiek, ik gebruik liever het woord feedback want ook lovende reacties kunnen verwarrend zijn, is om jezelf als schrijver goed te leren kennen. Dat wil zeggen; ontdekken wat je onzekerheden zijn en in hoeverre die kloppen met de indruk die je teksten over het algemeen op anderen maken.
Als je een poos goede feedback hebt gekregen van betrouwbare mensen leer je je echte eigenschappen als schrijver beter kennen en weet je van welke feedback je je niet veel hoeft aan te trekken en van welke je iets kunt leren.
In een van mijn volgende blogs zal ik daar uitgebreider op ingaan.
Mijn advies voor nu, verwoord eerst eens voor jezelf waar je onzeker over bent wat je schrijven betreft. Zoek iemand die je vertrouwt, die eerlijk zal zijn en stel hem of haar je vraag. Vraag door en probeer erachter te komen in hoeverre jouw onzekerheid op waarheid berust of gewoon twijfel is die voor jou bij schrijven hoort.
In wens je voor nu nog veel ontspannen schrijven toe zonder al te veel zorg om wat anderen ervan zullen vinden.
Inez Risseeuw
Het kan mij niets schelen wat anderen van mijn geschreven woorden vinden. Ik voel me er goed bij. Dat is belangrijk. Kritiek zal er altijd zijn. Er zijn mensen die zijn geboren om altijd maar kritiek te leveren…… dat vinden ze leuk. Daar voelen zij zich goed bij en ook dag mag.
ik vind dat kritiek en kritiek een verschil is. Ik bedoel als iemand bijvoorbeeld alleen maar zegt dat hij/zij het een slecht boek vindt maar er niet bij zegt wat hij/zij er slecht aan vind, vindt ik lastiger te accepteren dan iemand die ook aangeeft wat er slecht aan gevonden wordt, want daar kan ik dan weer wat van leren.