De allereerste zin die je op je computer intikt; het belang ervan kun je nauwelijks overschatten. Dat is niet alleen omdat de eerste zin de lezer nieuwsgierig moet maken naar je verhaal. Of omdat je een redacteur van een uitgeverij ermee verleidt om verder te lezen. De beginzin is ook het opstapje voor jezelf om goed van start te gaan.
Bedenk een plek
Om te beginnen geef je jezelf een locatie waarmee je uit de voeten kunt. Dit kun je beschouwen als een cadeautje aan jezelf, want je zult er een hoop plezier van hebben. Stel je voor dat je een jaar of twee bezig bent aan je boek, dan kun je maar beter zorgen dat de omgeving waar je je zo lang gaat begeven, een inspirerende is.
De flikkerende lampjes van de automatenhal, het mistige ochtendlicht over de weilanden; kies een omgeving waarvan je handen gaan jeuken om hem te beschrijven. En natuurlijk ook eentje waar je alvast wat handelingen aan kunt koppelen. Die sloot, daar kan een kind in verdrinken. Ai, wat een drama. En de monteur die steeds langs komt om die gokautomaten af te stellen, waarom sleept die eigenlijk zo met zijn been?
Volle kracht vooruit
Je wilt de lezer het gevoel geven dat er echt iets valt te beleven in dat boek van jou.
Niks geen rustig aanloopje om daarna pas op stoom te komen met je verwikkelingen. Nee hoor, meteen midden in de actie beginnen.
We komen je verhaal in op het moment dat de sloopkogel door de lucht zoeft en op het punt staat een rijtje portiekhuizen tegen de grond te slaan.
En je hoofdpersoon staat erbij te kijken. In korte mouwen, terwijl het vijftien graden vriest. De koudste dag sinds mensenheugenis.
Hier zitten drie elementen in waarmee je vooruit kunt. Ten eerste: de omstandigheid van extreme kou brengt met zich mee dat dingen anders dan gewoonlijk gaan. Ten tweede: dat de hoofdpersoon gekleed gaat in een T shirt, met zulk weer, is op z’n minst opmerkelijk. Wat zit daar achter? Ten derde wordt er een prominente plek ingeruimd voor de sloop van de woningen, wat suggereert dat er op die plek een heleboel moet zijn voorgevallen.
Medias res
De literaire term voor zo’n begin is: medias res. Oftewel, op het moment dat het verhaal van start gaat, is er al veel gebeurd. Waarvan je uiteraard later uitgebreid verslag doet. De tegenhanger daarvan, als we toch met latijnse termen aan het smijten zijn, is: ab ovo, wat letterlijk vertaald ‘vanaf het ei’ betekent. Het begin van het verhaal is ook het begin van de verwikkelingen.
Verkoperstruc
Mogelijk gebruik je een vooruitwijzing. Je laat in de eerste passage al iets doorschemeren over wat er verderop te gebeuren staat. Dat is een stokoude verkoperstruc. Zorg dat de klant het artikel in zijn hand neemt. Dan heeft hij zich al voor de helft aan de koop overgegeven. Zodra je lezer zich druk maakt over iets dat later pas een rol gaat spelen, dan héb je hem.
En, niet onbelangrijk, je geeft jezelf een mooi richtpunt om naartoe te schrijven. Je moet het jezelf een beetje gemakkelijk maken. Belonen werkt beter dan straffen. Je gunt jezelf het heerlijke moment dat je twee vooraf uitgestippelde lijnen bij elkaar brengt.
David Mulder
Laatste berichten van David Mulder (toon alles)
- Hoe je hoofdstukken schrijft die zinderen - 12 mei 2021
- Hoe schrijf je over jouw eigen leven? - 1 februari 2021
- Vier tips om meer te schrijven in minder tijd - 22 juli 2020