Schrijven is vooral herschrijven

Wie de allereerste handgeschreven versie van De avonden van Gerard Reve vergelijkt met het uiteindelijke boek ziet weinig overeenkomsten.

Het verschil zit ‘m in zes tussenliggende versies.

Met elke nieuwe versie veranderden de zinnen, werd het hoofdpersonage van Frits duidelijker, ontwikkelde het verhaal verder door en tekende zich scherper af waar het boek in feite over ging.

Een beetje zoals het ei niet lijkt op de uiteindelijke kip.

Je verhaal scherp stellen met herschrijven

schrijven is herschrijvenJe kunt je boek niet helemaal uitdenken voor je aan het schrijven slaat.

Pas als je je eerste ruwe versie hebt, begint het echte werk.

Tijdens het herschrijven komen je personages tot leven.

Ze gaan hun eigen ding doen, soms in tegenstelling tot wat jij als schrijver in gedachten had.

Dat dwingt je tot keuzes die je helpen steeds scherper te stellen waar je verhaal echt over gaat.

Door herschrijven je stijl vinden

Als je je eerste ruwe versie geschreven hebt op de losschrijfmethode zoals ik die steeds aanbeveel, heb je een soort lappendeken. Er zijn fragmenten in een losse stijl en andere zijn overdadig of nog onhandig. Sommige stukken zijn overtollig. Andere moeten uitgebreid, aangevuld of herschreven. Er ontbreken scènes, namen en details moeten nog veranderd worden.

Het geeft allemaal niets, want nu kan het echte werk beginnen.

Herschrijven is eerst luisteren

Begin niet meteen te schrijven. Ga eerst lezen, zachtjes voor je uit zodat je jezelf kunt horen.

Er gebeurt nu iets geks. Je wisselt van rol en wordt lezer in plaats van schrijver. Je gaat horen, voelen, proeven en ruiken wat er geschreven staat. Je tekst wordt een spiegel waar je in kijkt om te ontdekken of er staat wat je in gedachte had.

En je gaat jezelf automatisch vragen stellen. Staat er wat ik echt wil schrijven? Staat het er zoals ik het bedoel? Klinkt de taal natuurlijk voor het vertelperspectief? Is het voldoende? Of teveel?

Herlezen wordt al snel herschrijven

Er komen vanzelf nieuwe woorden in je op, andere, betere, preciezere woorden. Je gaat de echte taal van je personage horen. Die krabbel je in de kantlijn of tussen de regels.

Soms weet je ineens wat er nog meer verteld moet worden. Of wat er weg kan omdat het niets toevoegt aan het verhaal en spanning mist. Je pakt papier en schrijft de zinnen neer die in je opgeborreld zijn. Het herschrijven is al begonnen.

Je mag het eindeloos overdoen

Je boek staat niet in een keer op papier.

Dat klinkt misschien als slecht nieuws. Maar er is ook een geruststellende kant. Je hoeft het niet meteen goed te doen. Je zinnen mogen krom zijn, je woorden onbeholpen. Je mag teveel woorden gebruiken. Je mag doorstrepen wat niet werkt en bewaren wat gelukt is. En je hoeft het niet allemaal zelf te doen.

Het schrijfproces is geheimzinnig. Schrijvenderwijs kom je vanzelf op steeds betere ideeën; cadeautjes van het herschrijfproces.

The following two tabs change content below.

Inez Risseeuw

Ik herinner me de eerste keer dat ik echt schreef. De juf had echte inkt in de potjes in onze tafels gegoten. Uit een grote half doorzichtige fles. Het rook een beetje naar zoete medicijnen.

Laatste berichten van Inez Risseeuw (toon alles)