Schrijven is soms ongemakkelijk.
Doordat je persoonlijke dingen schrijft die je normaal voor je houdt. Of omdat je verhalen verzint die nogal vreemd zijn. Of misschien gebruik je woorden die niemand tot nu toe kende.
Als je schrijft sta je met je billen bloot. Op papier ben je vaak iemand anders. Dat is eng. Want je verlaat je oude, vertrouwde comfortzone.
Ongemak is een goed teken
Veel beginnende schrijven denken bij het eerste beetje ongemak dat ze voelen dat ze iets verkeerd doen.
Zien dit ongemak, deze schaamte voor hun eigen bekentenissen en verzinsels, als iets is dat je niet hoort te voelen.
Gaan er vanuit dat dit ongemakkelijke gevoel betekent dat je nog lang geen ‘echte schrijver’ bent.
Onzin.
Ongemak betekent juist dat je écht schrijft. Dat je niet langer leutert, kletst en zegt wat iedereen zegt. Je stapt uit je comfortzone en laat jouw unieke stem horen.
Je pen volgen, niet je verstand
Dit is het moment waarop authentieke en originele verhalen ontstaan. Maar dus ook het moment waarop gênante en pijnlijke details boven drijven. Verborgen aspecten van jezelf, je leven en je fantasie staan opeens zwart op wit.
Als je gaat schrijven, dan gaat de rem er af. Vooral als je vrij schrijft en je je pen onophoudelijk over het papier laat bewegen, heb je steeds minder invloed op wat je eigenlijk zegt. Je volgt je pen, niet je gezonde verstand.
Zo breek je, soms tegen je eigen wil in, het zelfbeeld af dat je zo zorgvuldig hebt opgebouwd. Opeen zeg je slechte dingen over je bijna heilige grootmoeder, vertel je waar je stiekem over droomt, laat je zien waar jouw pijn zit en zeg je al je bizarre fantasieën hardop.
Oncomfortabel naakt op papier.
Hele verhalen vertellen
Verscheur je werk niet als het ongemakkelijk rauw voelt. Want dit is een teken dat het goed zit. Als je schrijft zonder ongemakkelijk te worden, beschrijf je waarschijnlijk maar een deel van de werkelijkheid.
Lezers hunkeren naar echte verhalen. Als je leest, wil je geen opgepoetste, niets-aan-de-hand-buitenkant. Literatuur laat zien hoe het er van binnen echt aan toe gaat.
Dat wil niet zeggen dat alles in boeken echt gebeurd moet zijn, maar dat verhalen, ook al zijn ze fictie, doorleefd zijn. Niet verhullend of oppervlakkig.
Leren omgaan met ongemak
Maar hoe ga je als schrijver om met dat ongemak? Door niet meer te schrijven over pijnlijke zaken? Pas iets voor te lezen of te publiceren als het helemaal perfect is en er niets meer van jou in terug te vinden is? Door er helemaal niet aan te beginnen?
Nee.
Het is de kunst om je ook buiten je comfortzone comfortabel te leren voelen. Laat je niet beperken door de grootte van je comfortzone, maar verleg de grenzen van jouw comfort.
Magie buiten de grenzen
Sta jezelf toe om ongenuanceerde, pijnlijke en vreemde dingen op te schrijven. Ga over de grens van dat wat bekend en gemakkelijk is.
Als je ongemak wilt vermijden, maak je je actie radius heel klein. Breek dat open door jezelf te beloven dat alles wat je opschrijft goed is zoals het is. Zie ongemak niet als een stopbord. Maar als een aanmoediging.
Als je dan blijft schrijven, zal je ontdekken dat je opeens op nieuw terrein komt. Met onontgonnen verhalen, nieuwe inzichten, verrassende vondsten. Soms pijnlijk, soms vreemd en vaak prachtig.
Net buiten de grens van je comfortzone ligt de magie. Ga elke dag een stapje verder. Daarvoor hoef je geen harnas aan te trekken. Doe het op je sloffen. Wees op je gemak met dat wat onbekend is.
Voorlezen en publiceren
Je hoeft die verhalen niet meteen te publiceren. Al kan het een goede oefening zijn om je rauwe, opgepoetste teksten eens voor te lezen aan een vriend of in een schrijfcursus. Zodra je je verhaal hardop voorleest, zie je pas hoe verrassend, vernieuwend of ontroerend jouw woorden zijn.
Oefen er in om je schrijversgezicht aan de wereld te tonen.
Gemak bij ongemak
Ik beloof je: het is uiteindelijk veel makkelijker om ongemakkelijke dingen op te schrijven en hardop te zeggen, dan te zorgen dat je je nooit ongemakkelijk voelt over de dingen die je schrijft.
Accepteer dat ongemak bij het schrijven hoort. Onaffe, imperfecte teksten. Gênante bekentenissen. Pijnlijke verhalen. Ze zijn een teken dat je op weg bent naar magie.
Nanda Huneman
Laatste berichten van Nanda Huneman (toon alles)
- Leren schrijven doe je zo! - 8 september 2021
- Begin je boek met een proloog - 9 oktober 2020
- Schrijf een pakkend begin van jouw boek - 27 augustus 2020
Beste Nanda,
Heel herkenbaar wat je schrijft in je blog. En ook buiten het terrein van schrijven bestaat die comfortzone waar je soms moet uitbreken.