Na de uitgave van mijn eerste non-fictie boek, wilde ik een roman schrijven. Maar ik wist niet waarover. Ik wilde schrijven! Maar ik kreeg geen woord op papier. Het voelde een beetje alsof ik een bakker was die heel graag wilde bakken, maar niet wist aan welk brood hij moest beginnen. Ik stond voor al die hete ovens, met al dat brandende schrijfverlangen. Maar op de een of andere manier wist ik gewoon niet of ik een wit tijgerbrood moest bakken, een meergranenbol of een croissant.
De eerste stap: rook in je hoofd
Ik weet nu dat ik niet de enige ben. Regelmatig coach ik schrijvers die zeker weten dat ze willen schrijven, maar niet weten waar ze moeten beginnen. Sommige hebben geen enkel idee, anderen juist te veel.
Deze fase noem ik de rook-fase. Het schrijversvuur brandt, maar je hoofd zit vol met rook. Je piekert, mijmert en construeert. Stemmen in je hoofd roepen dat je dit niet kan en dat niemand op je boek zit te wachten.
Deze fase is verwarrend. De rook prikt in je ogen, je hebt geen overzicht. Maar toch kan je ook niet meer terug. Je hebt ja gezegd tegen het schrijven. Je voelt dat er een boek in je vingers zit. Je ruikt het gewoon. En dat klopt, want waar rook is, is vuur.
Stap twee: vuur in je hart
Het enige wat je kan doen in deze fase is schrijven, ook al weet je nog niet waarover. Het helpt om dicht bij jezelf te beginnen. Ik begon te schrijven over mijn jeugd op zee. Ik wilde eigenlijk fictie schrijven, ik kon op dat moment echter niets verzinnen dat buiten mezelf stond.
Het kalmeerde mijn vuur. Ik was in ieder geval iets aan het bakken. Ik kwam uit de rook in mijn hoofd, in de vlammen van mijn schrijvershart.
Ik schreef hakkelig, zo onregelmatig als opwaaiende vlammen. Maar het voelde alsof ik onder de rook doordook. Ook al waren er twijfels, ik schreef. En daardoor had de rook minder grip op me.
Stap drie: de blauwe vlammen in de buik
Op een dag schreef ik dat ik als klein meisje een lievelingsletter had. De O. Ik stond er zelf verbaasd van. Dat wist ik niet. Al schrijvende dook ik helemaal in die letter. Ik zag ‘m in de fok, in de wolk, in de golf en in de ronde tros op het dek.
Hey, dit werd fictie. En ik vond het mooi! Ik volgde mijn pen. Ik had het gevoel dat ik nu bij de blauwe hitte van het vuur kwam. Stabiel, heet, betrouwbaar. Hier kon ik een tijdje op doorschrijven.
Een verhaallijn werd langzaam zichtbaar. Die volgde ik. Uiteindelijk heeft het geleid tot mijn roman Fok, die ongeveer tien jaar later uitkwam. Een fictief boek, maar wel gebaseerd op mijn eigen ervaringen.
Een verhaal schrijft zichzelf
Het helpt om te onthouden dat een boek in de rook begint. Een idee begint vaag, en er zijn twijfels. Maar je hoeft niet de hele verhaallijn te weten voordat je begint. Schrijf je ideeën op, verzamel inspiratiemateriaal.
Maar vooral: blijf je vuur trouw en ga schrijven. Denk niet alleen ja, doe ook ja. Als je in beweging blijft, dan komt je verhaal ook in beweging.
Plotselinge wendingen, opborrelende inspiratie, nieuwe inzichten; al schrijvende tonen ze zich vaak beter dan wanneer je er over nadenkt.
En als je die soms vreemde ingevingen vertrouwt, kom je in de buik, bij de blauwe rustige vlammen, waarop je meters kan maken. En voordat je het weet schrijft het verhaal zichzelf.
Wisselen tussen de stappen
Maar denk niet dat je de hele tijd in de buik zal blijven. Het twijfelen, construeren, denken – de rook – blijft. En dat mag ook. Je werkt dan op een andere laag. Je hoofdlaag.
En dan neemt het vurige schrijven het weer over: nieuwe ideeën, wilde flarden. Je hartlaag.
En dan weer landen in het rustige, maar toegewijde doorschrijven waarop je de stroom volgt en vertrouwt. De buiklaag.
Een schrijver wisselt, schakelt, steeds tussen die lagen.Volg elke keer opnieuw de rook naar binnen. Volg je verwarring en je twijfel terug naar de kern. Naar het vurige verlangen om te gaan schrijven. Rook ontstaat als je iets heel graag wilt. Zet die pen op papier, brandt de woorden in het papier. De vlammen wijzen je de weg.
____
BRAND! Tijdens Schrijf! 2016 zal Nanda bevlogen en persoonlijk spreken over haar eigen schrijfproces. Over hoe ze van de rook in het vuur kwam. Met creatieve schrijfopdrachten helpt ze ook jou om blokkades te overwinnen en het onderwerp van je boek te vinden. Wil jij dit niet missen? Klik hier om je ticket te bestellen.
Luister naar Nanda’s inspirerende lezing en workshop tijdens Schrijf! 2014:
Nanda Huneman
Laatste berichten van Nanda Huneman (toon alles)
- Leren schrijven doe je zo! - 8 september 2021
- Begin je boek met een proloog - 9 oktober 2020
- Schrijf een pakkend begin van jouw boek - 27 augustus 2020
beste,
kan ik lessen krijgen?
groeten.
net wat ik nodig had, soms kan ik niet snel genoeg schrijven om mijn gedachten bij te houden , en soms zoals de laatste dagen krijg ik geen woord op papier, blij om te horen dat dit normaal is.
groetjes
Yinthe
ik vond het eerlijk gezegd een zeer matige blog. het geforceerde linken naar rook en vuur, wat keer op keer terug kwam in de tekst, stoorde me enorm en zorgde ervoor dat ik geen flauw idee meer had wat ik nu aan het lezen was.
mooi proberen te schrijven is een ding, maar als de vorm belangrijker word dan de inhoud lijkt het me niet geslaagd.
Ik vond het mooi verwoord. De verwijzing naar vuur en rook was prachtig het verwoorden precies in welke situatie ik nu zit, ik geef te snel op en deze blog heeft me weer aan het werk gezet.
Groetjes
Finette
Beste,
Wat doe je als je om je heen alleen maar tegenstanders hebt?
Als mensen het alleen maar afraden?
Groeten Ilse