Hier zit ik dan, achter mijn bureau, tussen de stapels papieren, opengeslagen boeken en lege glazen. Eindelijk. Zonet liep ik nog verdwaasd door mijn kamer. Orde – ik wilde orde. Opruimen, moest ik, stapeltjes maken. En een planning. Over wanneer ik zou gaan schrijven.
Begin nu met schrijven
‘Stop!’ riep mijn schrijfster, die helemaal gek van mij werd. ‘Ga zitten en begin. Nu! In de chaos.’ Ze zuchtte diep, want ja, ze heeft het al zo vaak gezegd. ‘Wacht niet totdat alles opgeruimd is of totdat het weer winter is en je met een gerust hart binnen kan zitten. Schrijf. Nu. Hier.’
En hier zit ik dan. Achter mijn Apple, met blote voeten, in een hempje, te midden van alle puinhoop, terwijl buiten de zon schijnt. Zo ziet schrijven er uit. Het is niet perfect. Het is niet geordend. En niet gepland. Het gebeurt gewoon tussen alles door.
Schrijven is chaos
‘Life is not orderly. No matter how we try to make life so, right in the middle of it we die, lose a leg, fall in love, drop a jar of applesauce. (…) ‘
Met deze woorden begint Natalie Goldberg haar schrijfboek Wild Mind.
Jon Kabat Zinn – de oervader van de mindfulness-stroming – noemt het leven regelmatig ‘een catastrofe.’
Hij bedoelt daarmee niet dat het een ramp is. Hij zegt: ‘Dit woord herinnert ons er aan dat het leven altijd in beweging is.’
Leren hoe je die hele catastrofe kan aanvaarden – daar gaat mindfulness over. Het gaat er niet over hoe je van deze wanorde orde maakt.
Je hoeft het leven niet stop te zetten
Schrijven doe je dus te midden van de hele catastrofe. Te midden van al je was en al je plannen.
Je hoeft het leven niet stil te zetten om te beginnen aan je eigen boek. Je mag nog steeds een twijfelaar, een chaoot of bezweet zijn. Als je maar gaat zitten en schrijft.
En je hoeft ook niet te weten waar je het over wilt hebben. Ook op papier hoeft de wereld niet geordend te zijn. Jouw verhaal ligt verborgen tussen een hoop rondzwervende woorden. Chaos is het begin van je eigen boek.
Schrijversgeest is wilde geest
Natalie vervolgt: ‘What writing practice, like Zen practice, does is bring you back to the natural state of mind, the wilderness of your mind where there are no refined rows of gladiolas.’
Jouw schrijversgeest is als de wilde natuur. Grillig, kronkelend. Niet rechtlijnig. De eerste versies van je teksten zijn dan ook zelden geordend. Ze zijn chaotisch en rommelig.
Alinea’s die niet op elkaar aansluiten, tien thema’s in een tekst, zinnen als kronkelende lianen die nergens aan komen. Een jungle.
Maar dat is nodig. Chaos is de woekergrond waarop creativiteit goed gedijt. Al schrijvend zoek je naar wat je eigenlijk zeggen wil. Je haalt de hele ‘kamer’ overhoop en verkeert in de puinhoop. Pas dan valt je oog op die ene zin die de kern verwoordt. Die had je niet gevonden als je alles netjes in dozen had gelaten.
Schrijven is volgen van impulsen
Durf die die wilde geest te volgen. Volg associaties. Volg plotseling opkomende herinneringen. Volg bizarre zijwegen. Volg ook droge beschrijvingen als dat is wat er komt. Soms is je wilde geest geen jungle, maar een woestijn.
Natalie Goldberg noemt dat ‘eerste gedachten’. Je leert te luisteren naar je eerste impulsen. Het eerste beeld. Die eerste rauwe ingeving.
Met al die eerste invallen lijkt je tekst vaak een chaos, maar het is een vruchtbare chaos. Hoe vaker je zo schrijft, hoe meer je leert vertrouwen dat de juiste woorden uiteindelijk komen.
Schrijf stug door, ook al verdwaal je in die jungle, ook al is de woestijn heet. Ergens vind je water. Vertrouw daarop. Dat er water is . Een bron. Een onderliggende orde.
Na chaos komt opruimen
Na dit chaotische creatieproces is het goed om je werk even te laten rusten. En ja – dan helpt opruimen. Als ik straks deze tekst afheb, ga ik stapeltjes maken, stofzuigen, wassen. Mijn schrijfster gaat akkoord, want ze heeft haar wilde geest al kunnen uiten.
En kijk dan nog eens opgeruimd en gedoucht naar die wilde chaos op papier. Wat zijn de bloemen? Met welke zinnen wil je verder?
Onthoud dat je niet alles hoeft te gebruiken, dat je geen orde van de wanorde hoeft te maken. Bloemen groeien tussen lianen. Je hoeft niet alle lianen strak te trekken, voordat je wat met die bloem kan doen.
Wees niet bang voor chaos
Dus: je hoeft niet eerst te verhuizen of te douchen voordat je kan schrijven. Met je slechte humeur en je zweetvoeten schrijf je alles op wat er in je opkomt. Wees niet bang voor de chaos op papier. Maar zie haar als een vruchtbare bodem van jouw eigen boek.
Nanda Huneman
Laatste berichten van Nanda Huneman (toon alles)
- Leren schrijven doe je zo! - 8 september 2021
- Begin je boek met een proloog - 9 oktober 2020
- Schrijf een pakkend begin van jouw boek - 27 augustus 2020
ik heb mijn boekwerk afgerond, wie wil er een boek van maken
Zo heb ik ook mijn verhaal gemaakt termidden van de troep en als ik geen zin meer had, rustte ik even en ging dan aan het huishouden, maar schrijven doe ik het liefst en lezen.
Dank, dank dank. Had ik NET even nodig! Ik heb het boek van Nathalie Goldberg en weet hoe het werkt, maar zit al een tijdje vast en de laatste dagen zat ik te denken: ‘eerst nog even dit, alles moet aan kant, ik moet dit nog doen en dat nog doen voordat ik kan schrijven’ en toen las ik net bovengenoemd stuk en ben ik gelijk gaan schrijven. Natuurlijk schreef ik eerst een hoop weerstand van me af, maar nu voelt stukken beter! Groet Anneke
OMG, hoe herkenbaar. Uitstellen, nu niet, straks, rotzooi eerst op orde, poetsen, rekeningen betalen, hond uitlaten, brood halen … Wat een ellende als je de ambitie hebt om te schrijven. Saludos aan iedereen. Je maintiendrai.
En hier zit ik nu, achter mijn computer, een nieuwsbrief van boekschrijven.nl over uitstelgedrag te lezen, terwijl ik eigenlijk dringend aan hoofdstuk negen moet beginnen…o ironie…
Wat een heerlijke reacties. En nu schrijven! 😉
Graag wil ik meer vernemen over een mogelijke begeleiding in verband met mijn levensverhaal wat bijna af is. Alvorens ik ga typen had ik graag begeleiding om de stijl aan te passen. Op welke manier kunt u mij helpen? Ik weet zelfs niet of ik aanleg heb, heb wel al veel gelezen.
Vriendelijke groeten,
Marth
Beste Marth,
Bedankt voor je vraag!
Het beste kan je eerst gewoon gaan schrijven. Het is voor ons erg moeilijk om een schrijver te begeleiden als er nog niets op papier staat. Mocht je een pagina of tien hebben geschreven, dan kan je binnenkort bij onze schrijfcoaches terecht voor een Quickscan. Als je wilt weten wanneer deze scan beschikbaar is, schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief via https://www.boekschrijven.nl/schrijfles-schrijftips/
Succes met je boek!
– Koen (redactie Boekschrijven.nl)
Beste meid, je hebt niemand nodig. Jouw boek is van jou. Stijlfouten? Wie zegt dat die er in staan? Niemand hoeft jou aan het handje te nemen. Je kunt het zelf. Het rare (wie verandert nou kunstmatig zijn eigen taal? Wij Nederlanders en Vlamingen) groene boekje kan de grammaticafoutjes of spelling helpen verbeteren.
Fijn om dit te lezen, tot hier toe gaat alles goed, mijn huis is een rotzooi en mijn zoon vraagt wanneer wij gaan eten; De aardappels zijn droog gekookt en zitten aangekoekt in de pan, Ik schrijf nog alleen maar blog, met plezier. Ik ben verslaafd, wat moet ik? Door gaan met schrijven of proberen afkicken?
Je kind moet wel een normale maaltijd krijgen. Piepers eruit, opnieuw en na het eten verder toch?
Dit artikel had ik echt even nodig. Dankjewel voor de inspiratie en schop onder de kont 😉
Schrijven begint voor mij steeds meer op schilderen te lijken maar dan met woorden. Eerst alles kapot – chaos, destructie – ook alle aangeleerde regeltjes en elk schrijfboek op de brandstapel. Vandaar komt er een beginnetje, iets heel nieuws, en dat dan vast zien te houden.
Maar alles natuurlijk met mate! Ik zou nu zoveel liever aan mijn eigen werk verder gaan dan me voor te bereiden op het komende tentamen, maar dat zal helaas toch voor moeten gaan. 😉
eindelijk een excuus om mijn kamer niet op te ruimen en zeurende ouders te vermijden! Schrijven in je eigen rotzooi lukt over het algemeen goed. Bij mij werkt het niet goed om in andermans troep te schrijven. Dat is een beetje frustrerend. bedankt!
Hallo,
Ik ben een meisje van 14 en ik ben er nog niet zo lang achter dat ik schrijven super leuk vind (daardoor zijn mijn cijfers voor nederlands van een 6 naar een 8 gegaan!).
Dit herken ik, vooral in de vakantie, dan heb ik even geen zin om te schrijven omdat er iets leuks op tv is.
Ik vind het dan moeilijk om naar mijn kamer te gaan en te gaan schrijven.
Wat kan ik hieraan doen??
mooie site hoor ik heb heel wat geleert over boeken schrijven
ik ben een jongen van 10 jaar en ik vind je website super!
Ik had al een tijdje de drang om te schrijven. Vandaag ben ik er dan maar mee begonnen, een boek schrijven. Ik heb nu maarliefst 387 woorden. Maar…, wat nu? Want ik kan niet beslissen of het goed is of niet. Wat er nu moet gebeuren. Of ik het mooi vind. Of of anderen het mooi zouden vinden. Hoe het komt dat ik dat niet weet. Meestal gaat schrijven me veel makkelijker af. Tips? Moet ik het aan iemand laten lezen? Of het morgen teruglezen en er een nachtje over slapen? haha ik ben ongeduldig omdat ik verder wil met het verhaal 😀
Hi Robin,
Neem je tijd! Een boek komt niet zomaar tot stand. Schrijf, lees, slaap, schrijf, lees, herschrijf, herlees.
Als je er klaar voor bent, is het altijd goed om iemand mee te laten lezen.
Bijvoorbeeld een van de schrijfcoaches van Boekschrijven.nl via een quick scan.
Groet, Nanda
Hoe grappig. Ik heb het precies andersom. Ik zit zo (ongedwongen) vastgekluisterd aan het beeldscherm dat ik me soms er écht toe moet zetten iets in het huishouden te doen. Zeker wanneer ik die gigantische wasmand zie die nog gestreken moet worden… Of de afwas, of de honden die nog uitgelaten moeten worden. Ik schrijf zoveel liever nog even door, en dat brengt me héél wat meer genot: stapels papier, in plaats van stapels gestreken wasgoed.
Ehm ik ben 17 jaar oud en ben nu ook begonnen met een boek zit al aan 50 pagina”s
maar ik doe het graag 🙂
Tussen 1960 en 1969 zat ik op de lagere school. Onze juf dicteerde de zinnen voor. Mijn groene schrift sloeg ik open op de eerste nog ongeschreven bladzijde.
Ijverig doopte ik de kroontjespen in het inktpotje en zoals de juf ons geleerd had aaide ik de letters over het papier. De geur van het papier, de krakende schoenen van de juf hoor ik nog altijd als ik schrijf. Nu op notitiebloc met vulpen, of op de IPad. Dank je wel voor alle dagelijkse tips. Ik ben blij met jullie.
Het is hier ook een chaos, niet te weinig. Maar hoofdzakelijk komt dat omdat ik aan mijn levensverhaal ben begonnen. Ik heb abnormaal veel meegemaakt en het is af en toe gewoon onoverzichtelijk. Maar de chaos is groter omdat ik steeds maar denk dat men het niet spannend genoeg of interessant zal vinden.
Hopeloos is het / ben ik.
Hopeloos ben je zeker niet! En je verhaal ook niet. Omdat het je eigen verhaal is, kan je zelf niet zien hoe spannend, boeiend en interessant het is. Maar voor anderen is het helemaal nieuw. Blijf geloven en schrijven!