Op onze site komen geregeld reacties van bezoekers binnen die schrijven dat ze lekker aan het schrijven waren en ineens niet meer weten hoe ze verder moeten. Op dergelijke vragen is niet even een simpel antwoord te geven, vandaar deze blog. Vastlopen in je verhaal kan verschillende oorzaken hebben. Het kan zijn dat je je personage verder uit moet diepen. Of dat je de verhaallijn verder moet ontwikkelen. Of dat je je verhaal gewoon even moet laten liggen. Maar in veel gevallen komt het omdat je het overzicht kwijt bent over wat je allemaal geschreven hebt.

De draad kwijt
Als je een tijd bezig bent met je boek, dient dat moment zich vroeg of laat aan. Het voelt een beetje alsof je eindeloos ronddraait in een grote tekstsoep. Je ziet door de bomen het bos niet meer. Je bent je ‘schrijfdraad’ kwijt.
De moed zakt je in de schoenen, want het schrijven ging net nog zo lekker. En nu lijkt het ineens nergens meer heen te gaan. Betekent dit toch nog dat het niks gaat worden met dat boek van jou?

Andere fase
Allereerst; het is heel logisch dat dit gebeurt. Als schrijver mis je op den duur de frisse blik die alleen een onbevangen lezer heeft. Hoe aandachtig je ook probeert te lezen wat je al geschreven hebt, jij als schrijver kunt wat je weet niet meer scheiden van wat je feitelijk op papier hebt staan.
Vooral als je de losschrijfmethode gebruikt en ‘in het wilde weg schrijvend’ materiaal verzamelt, kun je het overzicht behoorlijk kwijtraken. En dat is geen ramp, het hoort er zelfs bij. Het betekent alleen maar dat je een nieuwe schrijffase ingaat.

Nieuwe fase
Die nieuwe fase houdt in dat je allereerst weer overzicht moet krijgen over wat je tot nu toe geschreven hebt. Maar hoe doe je dat?
In plaats van je tekst passief, zin voor zin, door te lezen, moet je je tekst van een grotere afstand gaan bekijken. Je moet ordenen wat je al hebt. Dat doe je door het maken van een zogenaamde ‘scan’.
Zoals een röntgenfoto de structuur van een lichaam laat zien, zo brengt een ‘scan’ van je verhaal aan het licht wat de grote lijnen zijn, hoe je verhaal is opgebouwd. Het geeft je weer overzicht over wat je al geschreven hebt. Wat er weg moet, wat er bij moet komen en wat er moet veranderen aan de volgorde of de structuur.

Op een na grootste teksteenheid
Maar hoe maak je nou zo’n scan?
Allereerst moet je al je tekst achter elkaar zetten. Als het lukt in chronologische volgorde, dus in volgorde van tijd, maar dat hoeft niet. Vervolgens kun je je tekst gaan onderverdelen in kleinere teksteenheden.
Daarvoor moet je bepalen wat de ‘op een na grootste teksteenheid’ is. Als je een boek van vijftien hoofdstukken wilt schrijven is de ‘op een na grootste teksteenheid’ waarschijnlijk een hoofdstuk. (De grootste teksteenheid is immers het hele boek)
Binnen een kleinere roman of langer verhaal kan het om een hoofdstuk gaan, of een fragment tussen twee witregels. Bij een kort verhaal is dat waarschijnlijk de alinea. Bepaal dus wat de op een na grootste teksteenheid is van jouw verhaal.

Scan maken
Neem nu een vel papier voor je. Verdeel je tekst in kleinere teksteenheden en nummer ze van 1 tot … Vat nu elke teksteenheid samen aan de hand van 3 vragen:

• Wie is de hoofdpersoon en vanuit wiens beleving maken we het verhaal mee?
• Wat is de belangrijkste gebeurtenis in dit fragment?
• Wanneer en waar speelt dit fragment zich af?

Details
Formuleer je antwoorden zo gedetailleerd en precies mogelijk.
Dus in plaats van; ‘Op het platteland’ liever ‘Op de Elzenhof, boerderij van de grootvader van Ferdinand. En liever; ‘6 mei 1989 tien minuten na het avondeten’ dan ‘in de vroege avond’.

Nieuwe ingangen
Als je zo je hele tekst doorwerkt, verschijnt er een schema waarin je in een oogopslag kunt zien wat je al geschreven hebt. En wat er nog mis is of ontbreekt aan je verhaal. Zo zal het je misschien opvallen dat er tussen fragment 12 en 13 nog een heel hoofdstuk moet komen. En ook dat je perspectief verandert. Of dat je onlogische sprongen hebt gemaakt in de tijd. Of dat je hoofdpersoon eerst nog Kate heet en halverwege Hetty wordt. Misschien krijg je een heel nieuw idee voor de opbouw van je verhaal. Met andere woorden, je hebt weer nieuwe ingangen en dus weet dus weer wat je te doen staat.
Zo, nu kun je weer in je verhaal duiken en verder schrijven.

Afwisselen
Als je een langer verhaal schrijft, of een boek, moet je eigenlijk geregeld afwisselen tussen  twee werkmethodes. Het ene moment is het tijd om boven je verhaal te vliegen en weer overzicht te krijgen. Het volgende moment moet je dat overzicht weer laten varen en lekker kopje onder gaan in je verhaal. Je bent eigenlijk een fotograaf die steeds weer moet in- of uitzoomen voor de mooiste foto’s.

The following two tabs change content below.

• Biografie
• Laatste Berichten

Inez Risseeuw

Ik herinner me de eerste keer dat ik echt schreef. De juf had echte inkt in de potjes in onze tafels gegoten. Uit een grote half doorzichtige fles. Het rook een beetje naar zoete medicijnen.

Laatste berichten van Inez Risseeuw (toon alles)

• Hoe kies je de beste titel voor jouw boek - 5 augustus 2021
• Het geheim van een goed kinderboek - 21 juni 2021
• Een titel voor je boek - 3 maart 2021