Ik ben zo gezegend dat mijn eerste boek Weduwes worden niet verliefd – ontmoetingen met alleenstaande vrouwen in India onlangs is vertaald in het Engels. Daardoor heb ik mijn boek op een nieuwe manier leren kennen. Nu pas kan ik de waarde inschatten van mijn eigen werk. Afstand nemen van je werk, helpt. En dat kan je ook al tijdens het schrijfproces doen.
Kritisch zijn op je eigen boek 
Om de vertaling te checken, moest ik mijn boek weer woord voor woord doorwerken. Mijn boek is zeven jaar geleden, in januari 2008, uitgegeven. En in die tussentijd had ik het boek eigenlijk niet meer gelezen.
Ik vond het spannend om het boek weer door te lezen. Ik was bang dat ik het barslecht zou vinden. Ik weet nog goed hoe ontevreden ik tijdens het schrijven was. Ik kreeg het maar niet zo perfect als ik wilde. En ook na de uitgave bleef ik tijdens voordrachten al lezende hoofdstukken redigeren.
Met andere woorden: tijdens het schrijf- en uitgaveproces was ik vooral bezig met dat wat niet goed was aan het boek.
Nu bij het checken van de vertaling was ik weer heel kritisch – ik maakte honderden kanttekeningen en moest mijn best doen om niet mijn hele boek om te gooien. Maar er gebeurde ook iets anders. Iets dat veel belangrijker is dan die rode pen.
Je eigen boek waarderen
Ik genoot namelijk op een manier van mijn eigen boek, zoals ik dat nog nooit had gedaan. Het was net alsof het niet mijn eigen werk was. Ook omdat het nu in een andere taal geschreven was.
Ook al heb ik de Indiase vrouwen zelf geïnterviewd en de verhalen zelf opgeschreven, toch had ik het gevoel de vrouwen voor het eerst te ontmoeten. Ik zat af en toe met tranen in mijn ogen te lezen. Ik werd geraakt door de bizarre verhalen van de vrouwen. Soms was ik helemaal vergeten dat het zo was gegaan. Ik werd geraakt door hun eerlijkheid. Hun moed. En door mijn eigen woorden.
Ik kon nu pas – na zeven jaar – de waarde inschatten van mijn eigen werk. De verhalen van deze vrouwen zijn echt de moeite waard om te delen. Deze vrouwen moeten gehoord worden.
Gezonde afstand tot je boek
Ik zat er tot nu toe zo dicht op, dat ik dat niet zag. Ik kende de vrouwen immers. Ik had hun verhaal al tig keer gehoord. Ik was vergeten hoe bijzonder ze eigenlijk waren.En ik was zo kritisch naar mezelf, dat ik niet meer zag dat ik behoorlijk kan schrijven.
Tijdens het schrijven verloor ik de grote lijn uit het oog. Alsof ik door een verrekijker naar mijn boek keek. Alle details werden uitvergroot.
Nu na een tijd gezonde afstand, is de verrekijker omgedraaid. Tijdens het lezen van de vertaling zag ik de details, maar kon ik de verrekijker ook omdraaien. Waardoor ik het gehele boek in zijn context zag .Ik zie wat het boek toevoegt, wat de kracht is, wat mijn stijl is.
Vraag hulp bij het schrijven
Tijdens het schrijven lukt dit dus bijna niet. Daarom is het zo belangrijk om meelezers te hebben. Kritische, maar zeker ook ondersteunende lezers.
In mijn dankwoord schrijf ik over Lindy en Nell, twee Australische kunstenaars, die ik op een slaapzaal in Tibet vertelde over mijn plan om alleenstaande vrouwen in India te interviewen. Zij waren zo enthousiast en zagen zo duidelijk de potentie van dit boek, dat ze me keer op keer hebben gemotiveerd om door te gaan.
Natuurlijk heb je ook kritische meelezers nodig. Maar je hebt ook steun en geloof nodig. Zoek dat op. Geef dat aan jezelf. Aan iemand die je boek alleen maar afkraakt, heb je niets.
Stop af en toe met schrijven
Het is goed om je boek af en toe weg te leggen. Een maand, een jaar, misschien een paar jaar. Ik heb dat met mijn beide boeken gedaan. Niet altijd uit vrije wil. Soms kwam het door een gebrek aan tijd, of omdat ik vastliep in mijn verhaal.
Maar nu, achteraf, kan ik zien dat deze pauzes mijn boeken hebben laten rijpen. Door die pauze zag ik het grote plaatje beter. Ik zag mijn eigen valkuilen, maar nog vaker zag ik: verdomd, dit is goed. Ik moet door!
Blijf geloven in je eigen boek
Staar je niet blind op details. Blijf het grote plaatje zien. Wees niet zo kritisch dat je je eigen werk doodmaakt.
Door de vertaling kreeg ik mijn eigen boek als het ware van buitenaf terug. Dat was ongelooflijk waardevol. Probeer het ook eens. Ga in het park zitten, sla je boek open alsof het niet van jou is. Zet je kritische geest uit – en geniet. Dit boek moet geschreven worden!
Nanda Huneman
Laatste berichten van Nanda Huneman (toon alles)
- Leren schrijven doe je zo! - 8 september 2021
- Begin je boek met een proloog - 9 oktober 2020
- Schrijf een pakkend begin van jouw boek - 27 augustus 2020
Herkenbaar. Ik heb onlangs een verhaal van mij in het Engels laten vertalen en dan merk je pas de kracht van woorden.
Ik vond de Engelse versie van mijn verhaal veel meer to-the-point dan de Nederlandse… Geweldig om te zien hoe een tekst anders wordt en toch hetzelfde blijft in een andere taal.
Mijn vertalers- en schrijversogen waren gestreeld 🙂
Ik wens je veel plezier met je Engelse vertaling!