Soms moet je als schrijver niet te sociaal zijn. Dan zit je vaker in de kroeg dan dat je schrijft. Af en toe helpt asociaal gedrag je om aan het werk te gaan. En om verbinding te maken met jezelf en je boek, in plaats van met anderen.
Jezelf terugtrekken
Daarom had ik onlangs een kamer geboekt in een kasteel, annex gastenverblijf van een klooster, om aan mijn nieuwe boek te werken. Schrijven in kloosters doe ik graag. Een strak ritme, stilte en af en toe een inspirerende dienst in de kerk.
Ongewenst sociaal gedrag
Ik kwam rond de lunch aan in het kasteel en mocht meteen aanschuiven aan een lange, gedekte tafel. Er werd veel gepraat. Dit was wel wat anders dan het klooster waar ik samen met de zwijgende nonnen snel een aantal boterhammen naar binnen schoof.
Nu moest ik drie uitgebreide gangen wegwerken en ook nog mijn best doen om een beetje sociaal over te komen. Want dat was blijkbaar de norm hier. Tafelgenoten vroegen me het hemd van het lijf.
Wat natuurlijk ook aardig en geïnteresseerd was. Maar ik had helemaal geen zin in aardige en geïnteresseerde mensen. Ik wilde stugge, naar de grond kijkende monniken. Ik wilde nonnen, die eten en praten ondergeschikt vinden aan bidden en werken.
Werken als een monnik/non
Ik wilde mijn aandacht naar binnen richten. Daarom begon ik me als een soort zombie te gedragen. Tussen de maaltijden door zat ik geconcentreerd te werken in de bibliotheek. Op gezette tijden haalde ik een kopje thee in de woonkamer en ging dan alleen in een hoekje zitten.
’s Avonds vermeed ik de woonkamer waar men gezellig wijntjes zat te drinken en ging ik naar mijn kleine kamer om te lezen.
Het zag er misschien niet zo gezellig uit, maar ik vond het heerlijk om stil en geconcentreerd aan het werk te zijn. Maar tegelijkertijd kostte het me energie om me af te sluiten. En ik voelde me schuldig. Mocht ik me wel zo asociaal gedragen? Was dat niet onaardig?
Oversociale wereld
In onze huidige wereld ligt veel nadruk op sociaal verkeer. We stemmen continu af op anderen: op het werk, in ons gezin, op facebook, via whatsapp. Het is lastig je daar aan te onttrekken.
Maar als schrijver heb je tijd alleen nodig. Een boek schrijf je nou eenmaal niet zo makkelijk als je met iemand praat of in de bioscoop zit. Dus vraagt het schrijverschap soms van je dat je nee zegt. Deze nee’s zijn vaak een ja tegen jezelf en je boek.
Een andere stem laten spreken
Als we alleen zijn en schrijven, krijgen we de kans om op een andere manier te spreken en luisteren. Je communiceert eigenlijk de andere kant op, naar binnen. In de stilte kan een waarachtige en doorleefde stem spreken. Eentje die je niet gebruikt als je dineert of twittert. Een stem die zich niet houdt aan sociale richtlijnen, maar wel onverwachte en rake dingen kan zeggen.
Naast krachtig, is die onderbelichte kant van ons ook kwetsbaar. Ze vraagt om zorg, bescherming. Meestal spreekt ze pas als ze zeker weet dat het veilig is.
Subtiel sociaal verkeer met anderen
En dit verstillen en terugtrekken hoeft niet meteen te betekenen dat je asociaal bent. Ook zwijgend kan je sociaal zijn. De mooiste momenten in het klooster vond ik de nachtelijke wandelingen door het bos naar het twintig minuten verderop gelegen klooster. We communiceerden via het kraken van takjes, via het zien van dezelfde maan, door samen in de kerkbanken te zingen.
Maar soms kan je ook te asociaal worden. Op een avond was ik al klaar met eten en zat ongeduldig te wachten totdat mijn oude buurman dat ook was. ‘Jij neemt je werk wel heel serieus hè,’ zei hij. Ik wilde mezelf te verdedigen, maar opeens voelde ik hoe moe ik was. ‘Ja misschien wel,’ zei ik eerlijk.
Die middag ben ik iets langer gaan wandelen. En had ik ’s avonds eigenlijk best een leuk gesprek met een vrouw die ook kwam schrijven.
En dat voelde als subtiel sociaal verkeer. Het was niet tegenovergesteld aan mijn schrijven, het vloeide er uit voort. Ik was al in verbinding met iets anders, met mezelf. Dus kon ik ook gewoon een praatje maken, zonder mezelf kwijt te raken.
Schrijven en leven
Nu weet ik weer: ik hoef geen non of monnik te worden om te kunnen schrijven. Soms helpt lachen, wijn drinken en naar de bioscoop gaan ook. Ik denk dat het er vooral om gaat dat je leert hoe je voor de schrijver in jezelf kan zorgen. Als ik op tijd nee zeg en regelmatig schrijf en verstil, kan ik daarna op een meer verbonden manier sociaal zijn.
Een beetje asociaal schrijversgedrag, kan een socialer mens van je maken.
Nanda Huneman
Laatste berichten van Nanda Huneman (toon alles)
- Leren schrijven doe je zo! - 8 september 2021
- Begin je boek met een proloog - 9 oktober 2020
- Schrijf een pakkend begin van jouw boek - 27 augustus 2020
Heerlijk om dit even te lezen. Voor mijzelf. Vanuit een totaal andere hoek heb ik redenen om mij ook voor hetzelfde terug te trekken. En het werkt. En ik kan evengoed mijn sociale en mijn minder sociale houding in de juiste balans schuiven. Dankjewel voor dit kleine stukje wijsheid, Nanda.
Klopt wat je schrijft. Ik kwam pas aan het schrijven toe sinds ik op het platteland van Spanje woon.
Rust en een wijds uitzicht afgewisseld met het zitten in mijn werkkamertje. Toen moest ik nog kiezen voor mezelf. Dat was het lastigste maar gelukt. Ben benieuwd naar je andere wijsheden. ?