Een idee is niets meer dan een beginpunt. Een kiem van waaruit iets kan groeien. Het enige dat je ermee hoeft te doen, is uitzoeken of het potentie heeft. Hoe? Door geduld te hebben. Niets is meteen fantastisch. Dat duurt even. Van idee naar verhaal: dat gaat in fases.

Fase 1: geraaktheid
Je wordt geraakt. Je leest iets in de krant, je ziet iets gebeuren, je had een vreemde droom. Een vlugge aantekening maken; dat is de handeling die erbij hoort.

Fase 2: sudderen
Denk niet dat je nu elk vrij moment met de pen in je hand moet zitten om dit briljante idee uit te werken. De kans bestaat namelijk dat je geforceerd tekst gaat toevoegen. Beter is het om je prille opzet een of twee weken in je hoofd te laten rondzingen. Je voelhoorns gaan uitstaan en in je dagelijkse leven zullen er dingen zijn die je opvallen. Het zijn gebeurtenissen die ineens raakvlakken blijken te hebben met jouw verhaal-in-wording.

Fase 3: freestyle
Ga op een rustig moment weer eens achter je schrijftafel zitten en noteer welke mogelijkheden je hebt. Wat voor personages kun je opvoeren, welke wendingen zijn mogelijk, wat zou een spetterende finale zijn? Misschien begint zich een thematiek af te tekenen. In deze fase is het prima als je twee of meer varianten toelaat. Je hoeft nog geen keuze te maken. Je verkent het materiaal.

Fase 4: research
Bij mij gaat het zo: ik ga op zoek naar boeken die me iets kunnen leren over het onderwerp. Momenteel ben ik bijvoorbeeld bezig met een verhaalopzet voor een komedie, waarin het paranormale een rol speelt. Het boek dat ik kocht gaat over de geschiedenis van de Nederlandse parapsychologie. Als ik dat lees, komen er veel bruikbare passages op me af. Niet dat ik gegevens uit die tekst rechtstreeks kan overnemen voor mijn verhaal; verre van dat. Maar een ander mechanisme treedt in werking: ik koppel de informatie die ik aantref aan de worsteling van mijn hoofdpersoon. Ik lees over mensen, over gebeurtenissen en die brengen me op een spoor. Zo wakkert mijn researchmateriaal mijn inspiratie aan.

Fase vijf: snoeien
Als je een groot arsenaal aan mogelijke verhaallijnen hebt verzameld, wordt het tijd om beslissingen te nemen. Daarbij zijn twee criteria van groot belang: ‘kan het?’ en ‘is het spannend?’ Sommige wendingen zijn gewoonweg onmogelijk, omdat de realiteit van je verhaal ze niet toestaat. Die vallen dus af. Snoeien maar. Stel daarnaast altijd de vraag: is het spannend? Zodra het antwoord ‘nee’ is, moet opnieuw de snoeischaar erbij komen. Of je verandert er iets aan, zodat het wél spannend wordt.

Dit laatste klinkt misschien als een open deur. Maar voor een beginnende schrijver is het nog niet vanzelfsprekend om élke scène van de grootst mogelijke lading drama te voorzien. Dat is een besef dat gaandeweg moet postvatten. Zoals elke jonge sporter zich op een zeker moment realiseert: ‘ik moet alles op het hoogst mogelijke tempo doen, anders ben ik te laat’.

In vijf fases heb je de voorbereiding doorlopen en ben je klaar voor de start. Dat kan zijn: een synopsis. Of misschien ben jij zo’n schrijver die meteen aan het eerste hoofdstuk begint en gaandeweg het vervolg van het verhaal uitdenkt.

Ik heb hier met je besproken hoe het bij mij werkt: de ontwikkeling van ‘eerste idee’ tot het moment dat ik klaar ben om te beginnen. Hoe pak jij de voorbereiding van een verhaal aan? Misschien heel anders, want er zijn veel wegen die naar Rome leiden. Deel jouw manier met je vrienden van boekschrijven.nl.