Schrijver van Bloedgeld. Thriller over Wessel die samen met zijn partner Sanne een boerderij in het zuiden van Italië koopt en verstrikt raakt in het web van de maffia.

Wat doe je naast het schrijven van boeken?
Ik werk als freelance copywriter en communicatieadviseur. Ik heb een vrouw en 2 dochters (5 en 1 jaar).

SCHRIJFDROOM

Wilde je altijd al schrijver worden?
Als kind wilde ik graag striptekenaar worden. Ik was altijd verhaaltjes aan het tekenen en ik bedacht mijn eigen stripfiguren. Ik heb daarmee ook nog eens op een of andere stripbeurs gestaan. Geschreven verhalen kwamen daar op een gegeven moment bij, getypt op een toen al ouderwetse typemachine met scheve letters. Echt enthousiasme voor schrijven kwam op de middelbare school, waar ik een leraar Nederlands had die het leuk vond om ons opstellen te laten schrijven. Ik herinner me dat ik altijd meer schreef dan het minimale aantal aan bladzijden dat je moest schrijven.

Ik heb uiteindelijk communicatie gestudeerd en ben in verschillende banen (onder meer als copywriter bij reclamebureaus) blijven schrijven. Nu verdien ik als freelancer mijn geld met het schrijven in opdracht en besteed ik wat ‘verloren uurtjes’ aan creatief schrijven voor mijzelf.

Wie zijn jouw 3 favoriete schrijvers?

1. Stephen King. Hij is absoluut de meester in het oproepen van spanning en zijn boeken kunnen mij meestal niet dik genoeg zijn. Hij is zo’n schrijver van wie ik zeg: ik wou dat ik zo konschrijven.
2. Isaac Asimov. Door het lezen van zijn science fiction-boeken werd ik zelf ook geïnspireerd om te gaan schrijven. Zijn boek ‘Zonsondergang’ over een verre wereld met meerdere zonnen, waarvan er altijd wel een aan de hemel staat is bijzonder intrigerend en staat bol van de symboliek. Na het lezen daarvan wilde ik zelf ook science fiction schrijven.
3. Niccolò Ammaniti. Bijzonder hoe hij erin slaagt met zo weinig woorden zo’n sterke karakters en werelden te schetsen. Heel humoristisch ook. Hier had trouwens ook Roald Dahl kunnen staan. Ik lees zijn kinderboeken nu met veel plezier aan mijn oudste dochter voor. Wát een talent had die man.

Hoe heeft schrijven jouw leven veranderd?
Met schrijven verdien ik mijn geld, maar alleen met het schrijven dat ik in opdracht doe. Misschien dat ik ooit nog eens kan leven van het creatieve werk dat ik voor mezelf doe. Tot die tijd verandert schrijven mijn leven niet echt. Ik had altijd al veel aandacht voor details en ook commerciële verhalen probeer ik zo menselijk mogelijk te maken. Schrijven past goed bij me. Voor mij is schrijven vooralsnog gewoon werk, maar wel werk dat ik heel leuk vind om te doen.

SCHRIJFPROCES

Wat is volgens jou de kunst van het schrijven?
Een verhaal dat bestaat uit gedrukte letters en papier – of zelfs alleen bits en bytes – tot leven laten komen, zodat je de bijbehorende personages voor je ziet, hun angsten en verlangens voelt en de bijbehorende geuren kunt ruiken. Zoals gezegd: Stephen King beheerst die vaardigheid als één van de besten.

Hoe heb jij het schrijversvak geleerd?
Clichés, maar: veel schrijven en veel lezen. Wat je goed vindt, pas je toe in je eigen schrijfsels en dat doe je na verloop van tijd (en oefening) vanzelf steeds beter. Overigens vind ik niet dat ik het vak al heb geleerd. Ik ben hoogstens op de goede weg, maar er is nog veel te leren!

Hoe onderscheid jij je van andere schrijvers?
Ik probeer mijn personages een hoge mate van herkenbaarheid mee te geven. Daarnaast hanteer ik als copywriter een vlotte, makkelijk leesbare stijl. Ook let ik veel op details. Die moeten kloppen.

Schrijf jij literatuur of lectuur?
Lectuur. Ik schrijf bij voorkeur een spannend verhaal dat mensen maar moeilijk weg kunnen leggen. Mijn lezers lezen (hopelijk) als vermaak, niet omdat ze zich slimmer voelen als ze een boek van mij lezen. Op het omslag staat trouwens wel ‘literaire thriller’, maar dat is natuurlijk meer een genreaanduiding dan dat het een zeker literair gehalte aangeeft.

Schrijf jij met de lezer (doelgroep) in je achterhoofd?
Mijn commerciële teksten stem ik af op degenen voor wie ze bedoeld zijn. Maar zelfs daar moet je oppassen met de term ‘doelgroep’. Er is in het verleden te vaak verondersteld dat er zoiets als een doelgroep bestaat. Eigenlijk kun je alleen maar spreken over ‘volggroepen’. Mensen voelen zich aangesproken door jouw product, jouw merk en de toon die daarbij hoort, of niet. Mijn boek ‘Bloedgeld’ is een verhaal geworden dat ik zelf leuk vind om te lezen en waarvan ik hoop dat veel anderen dat net zo vinden. Ik heb dus geen andere doelgroep dan mijzelf als lezer in m’n achterhoofd.

Hoe kies je het genre waarin je schrijft?
Ik hou veel van spannende verhalen en het thrillergenre was ook het genre waarin ik zelf wilde schrijven.

Hoe kom jij aan ideeën voor je boeken?
Het cliché wil dat je overal je ideeën vandaan kunt halen. En in zekere zin is dat ook zo. De interessantste verhalen gaan over mensen en door goed op je soortgenoten te letten, kun je veel inspiratie voor je boek opdoen. Dat geldt ook voor mij, hoewel ik merk dat ik als copywriter/conceptontwikkelaar toch naar een soort concept of basisidee op zoek ben. Dat moet pakkend en origineel zijn en ik moet erin kwijt kunnen waar ik denk dat ik goed in ben.

Hoe bewaar en verwerk je deze ideeën?
Op m’n iPhone heb ik zo’n handig appje voor notities. Een regel noteren is vaak weer voldoende voor een hele scène of soms voor een heel hoofdstuk. Maar meestal maak ik aantekeningen van karaktertrekken die me te binnen schieten, waarmee ik mijn personages realistischer kan maken.

Mag je clichés gebruiken? En kan je drie voorbeelden geven?
Alles mag natuurlijk, maar of je verhaal er sterker van wordt? Clichés hebben soms een nuttige functie, maar als de schrijver ze uit luiheid gebruikt, zijn ze uit den boze. Ik schrijf uit gemak ook veel clichés op in de eerste versie van mijn manuscript. Die probeer ik later dan wel te vervangen door originelere teksten. Clichés zijn er trouwens in de vorm van regels of gezegden, maar ook in breder verhaalperspectief.

• Cliché: De rillingen liepen over m’n rug.
• Cliché: Het personage dat in het begin van het verhaal in de spiegel kijkt, om een beschrijving van zijn uiterlijk te kunnen geven.
• Cliché: De held tegen wil en dank die de wereld moet redden en tegelijkertijd een persoonlijk obstakel moet overwinnen.

Is de eerste zin van een nieuw te schrijven boek belangrijk?
Een mooie, eerste zin is prettig, maar naar mijn mening niet zo belangrijk. Belangrijker is dat je wel aan het begin van het verhaal al getriggerd wordt om verder te lezen. Maar die eerste zin, daar lees je toch snel overheen. Dan is een laatste zin die goed nadreunt eerder nog belangrijk.

Kan je eens uitleggen wat volgens jou ‘show, don’t tell’ betekent?
Beelden scheppen, in plaats van de verteller uithangen. Dat zit ook vaak een dialogen. Je hoeft niet op te schrijven dat iemand dom of boos is, dat moet blijken uit hoe hij praat. Een goed voorbeeld van dit principe is het boek ‘Misery’ van Stephen King. Nergens schrijft hij: Annie Wilkes is een gestoorde fan, maar dát ze het is blijkt uit alles wat ze zegt en doet.

Moet een verhaal een plot hebben?
Niet per se. Plotloze verhalen kunnen ook best interessant zijn om te lezen. Voor een spannend boek is het wel aan te bevelen, omdat een goede plot je bij de les houdt en dient om de spanning steeds verder op te bouwen.

Wat is een spanningsboog en hoe verwerk je die in je verhaal?
Een spanningsboog is het aan de hand van de informatie in je boek zorgvuldig opbouwen van spanning tot een hoogtepunt, waarna een nieuwe spanningsboog begint. Zo kan een boek meerdere spanningsbogen bevatten. Daarnaast is er meestal een overkoepelde spanningsboog, die slaat op het hele verhaal. Aan het eind van het zorgvuldig opgebouwde verhaal komt die spanning dan tot uitbarsting in de climax van het boek.

Hoe weet je of je teveel of te weinig meldt?
Dat is best moeilijk, maar wordt denk ik gemakkelijker naarmate je meer geschreven hebt. Een paar kritische proeflezers of redacteuren kunnen wonderen doen. In het algemeen is het denk ik zo dat je te snel te veel meldt.

Kan je 3 redenen geven waarom ritme belangrijk is voor een verhaal?

• Ritme geeft een bepaalde rust in een boek. Wanneer ik een boek lees, stop ik het liefst op een punt waarop het boek dat toelaat. Het heeft ook met hoofdstukken te maken.
• Alles in het leven heeft een bepaald ritme. Een zorgvuldig gekozen ritme voor je boek versterkt het verhaal dat je wilt vertellen. Natuurlijk kan het ritme al naar gelang de gebeurtenissen ook veranderen.
• Een verhaal met een fijn ritme leest gewoon lekkerder.

Moeten de historische feiten kloppen in een verhaal?
Hoe geloofwaardiger het verhaal, hoe beter. Maar het kan ook zijn dat in jouw verhaal juist dingen verdraaid worden (zoals in een alternatieve geschiedenis), en dan is het misschien nog wel belangrijker dat de andere zaken kloppen.

Hoe bepaal je of je in de verleden of huidige tijd schrijft?
Ik heb een voorkeur voor de verleden tijd, maar als het goed is dwingt het verhaal dat af. Dit hangt ook sterk samen met het perspectief dat je kiest en de sfeer die je op wilt roepen.

Is humor noodzakelijk?
Nee, niet noodzakelijk, maar ik denk dat ieder verhaal – bewust of onbewust – wel humor bevat. Als je personages grappen maken (of juist nooit lachen) zegt dat ook veel over hen.

Is erotiek noodzakelijk?
Hiervoor geldt denk ik hetzelfde als voor humor. We zijn seksuele wezens en in een verhaal waarin het over relaties gaat (en in welk verhaal gaat het daar niet over), zit ook altijd wel een erotische component. De vraag is wat je daarmee doet. Ga je de zaken expliciet beschrijven of geef je alleen hints naar erotiek?

Kan je een voorbeeld geven van een beschrijving van een geluid of geur?
Geuren zijn sterk en brengen herinneringen heel beeldend tot leven. Zo bracht de geur van potloodslijpsel me altijd onmiddellijk terug naar mijn basisschool, een oud gebouw met hoge plafonds, glas-in-lood en ouderwetse deuren. Bij het ruiken van de geur hoor ik de kinderstemmen en het gepiep van gymschoenen in de gang, zie ik de bevlekte vingers van de vullingen van de pen voor me. Een groene voor rechtshandigen, een rode voor linkshandigen.

Hoe verzin je een personage – hoe kies je een naam voor dit personage?
Het begint meestal met een naam en daarna ga ik gewoon schrijven. Ik weet globaal wat dit personage wil. Zijn karakter maakt duidelijk waarom hij iets wil of waarom het zo moeilijk is om dat te bereiken. Eigenlijk leer ik mijn personages pas echt goed kennen als ik al flink ik het verhaal zit. Soms moet er dan natuurlijk weer gesleuteld worden aan wat ik eerder in het verhaal over dat personage schreef. Ik merk bij mezelf dat ik het interessant vind om een personage een litteken uit het verleden mee te geven, waardoor zijn handelen in het heden mede wordt bepaald.

Wat drijft een personage en hoe belangrijk is dit voor het verhaal?
Dit is natuurlijk heel belangrijk voor het verhaal. Een goed verhaal gaat over personages en hun drijfveren. Bij voorkeur is het iets wat heel belangrijk voor ze is en hun maatschappelijke status of eigenwaarde bepaald. Er moet veel vanaf hangen voor een personage, daar wordt het verhaal alleen maar interessanter van.

Moet je altijd het uiterlijk van een personage te beschrijven?
Ik geef de voorkeur aan een paar rake typeringen en de lezer vult de rest maar in. Het mooist is het als je als lezer zelf een beeld creëert van het personages. Ook hier geldt: te veel beschrijven doet daar afbreuk aan. Vooral als je het combineert met zo’n cliché van het kijken in de spiegel.

Hoe geef je ieder personage een eigen stem?
Ik probeer mijzelf in ieder personage in te leven. De held van het verhaal is zich in het echt meestal niet bewust van die rol en de slechterik denkt dat hij het bij het rechte eind heeft. Ieder personage speelt de hoofdrol in zijn eigen leven. Daarom maak ik het verhaal van elk van die personages in eerste instantie dan ook vaak groter, terwijl later blijkt dat je die rollen beter terug kunt snoeien. Het verhaal erachter blijft dan echter bestaan, waardoor het geen personages van bordkarton worden. Daaruit vloeit als vanzelf een bepaalde stem voort, hoewel die pas in een later schrijfstadium echt goed leer kennen. Tijdens de eerste herschrijfronde is het dan belangrijk om die stemmen ook al in het begin in je personages door te laten klinken.

Kan je 3 tips geven om dialogen levensechter te laten klinken?

1. Geef informatie over het personage door via de teksten die hij uitspreekt. Een voorbeeld van show, don’t tell. Als je personage dom, achterdochtig of geobsedeerd is, kun je dat heel goed via dialogen laten blijken. Goede dialogen schetsen een beeld van je personages.
2. Een goede tip over dialogen heb ik van Stephen King: wees eerlijk bij het schrijven van dialogen. Dialoog moet realistisch zijn en dat betekent dat je je personages ook dingen moet laten durven zeggen, die je zelf nooit zou opschrijven. Denk bijvoorbeeld aan vloeken of grof taalgebruik of aan racistische opmerkingen.
3. Ik verval herhalingen, maar inderdaad: laat je dialogen klinken zoals échte gesprekken klinken; laat personages elkaar dus in de reden vallen, hun zinnen niet afmaken en stopwoordjes gebruiken.

Hoe ga je om met schrijven, schrappen en herschrijven?
Ik schrap of herschrijf niet bij de eerste versie. Dan gaat het erom dat ik zo snel mogelijk het hele verhaal in min of meer de juiste volgorde op de computer krijg. Schrappen en herschrijven komt daarna, als die eerste versie er eenmaal is. Zo vergroot ik voor mezelf de kans dat ik het verhaal ook helemaal afschrijf en verklein ik de kans dat ik denk: eigenlijk is dit helemaal niet goed.

Gebruik jij tijdens het schrijven de juiste interpuncties?
Ja, dat doe ik wel zo veel mogelijk.

Welke boek over schrijven moet een beginnende schrijver zeker lezen?
Absoluut: On Writing van Stephen King. Een prachtig en inspirerend boek waarin de wereldberoemde auteur enerzijds over zijn leven, zijn doorbraak, zijn verslavingen en zijn ongeluk vertelt en anderzijds zeer praktische tips geeft over hoe je je verhalen kunt verbeteren. Ik heb er persoonlijk heel veel aan gehad.

MINDSET SCHRIJVERS

Hoe breng jij jezelf in de juiste stemming om te gaan schrijven?
Het is lastig om in de juiste sfeer voor schrijven te komen. Vaak betekent het: gewoon doen. Meestal schrijf ik eerst voor een betaalde klus, daarna kun je als het ware gewoon verder schrijven aan de verhalen voor jezelf. Het helpt om een deadline in te stellen en het als ‘gewoon’ werk te zien. Vandaag moet ik minimaal 1000 woorden schrijven, dat soort werk.

Zijn inspiratie en creativiteit iets waarop je wacht of afdwingt?
Zie in feite de vorige vraag. De ene dag gaan het beter dan de andere, maar belangrijker is dat je je iedere dag tot schrijven zet (ook al is het maar een beetje).

Wat doe jij als je vastloopt, als je te maken krijgt met het schrijversblok?
Vastlopen kan heel vervelend zijn. Het helpt dan vaak om een stuk te gaan schrijven waarvoor je wel enthousiasme op kunt brengen (omdat het bijvoorbeeld een van de stukken was waar je aan dacht bij het eerste idee voor het verhaal). Nadat je zo’n scène hebt geschreven, heb je vaak weer meer aanknopingspunten om het ‘gat’ op te vullen of om verder te gaan.

Welke angsten heb jij moeten overwinnen?
Je moet toch een beetje los kunnen laten wat lezers uiteindelijk van je verhaal vinden. Soms gebeurt het dat je iets schrijft en denkt: oei, wat zou die en die (misschien wel een bekende) hiervan vinden. Maar zo als er altijd wel wat en kun je nooit vrijuit schrijven. Dat zijn voor mij wel even wat ‘angsten’ waar je doorheen moet. Uiteindelijk valt het – zoals met bijna alles – dan toch wel mee.

Welke fouten heb jij gemaakt?
In het vervolg wil ik het verhaal helemaal in orde (naar eigen inzicht) hebben voordat ik het naar een uitgever stuur. Daar moet je de rust voor kunnen nemen, en dat valt niet mee in een wereld waar alles snel gaat.

Maak je afspraken met familie en vrienden als je schrijft, zodat je niet gestoord kan worden?
Dat is niet echt nodig. Ik heb een eigen (zolder)verdieping waar ik ook mijn betaalde werk doe en waar ik niets meekrijg van wat er verder in huis gebeurt. Bij het afronden van mijn eerste boek merkte ik wel dat het op een zeker moment nodig was om me in een ‘hutje op de hei’ terug te trekken. Ik heb daar 2 weken gezeten en toen was het verhaal ineens ‘rond’. Dat wil ik voor mijn volgende boek weer gaan doen.

Hoe ga jij om met kritiek van bekenden (familie) en onbekenden (recensies)?
Als ik nog aan het schrijven ben, neem ik de kritiek ter harte. Die kan het verhaal alleen maar beter maken. Overigens laat ik niets lezen voordat ikzelf redelijk tevreden ben over het verhaal. Dat is na een eerste versie en een herschrijfronde. Nadat het boek is gepubliceerd, probeer ik me kritische reacties niet al te veel aan te trekken, al kijk ik wel of er een grote lijn in zit. Ook daar kun je bij een volgend boek je voordeel mee doen.

Is geld verdienen een belangrijke motivatie om te schrijven?
Volgens mij is (creatief) schrijven zo’n beetje de slechtste manier om snel rijk te worden. Ik verdien uiteraard wel geld met mijn werk in opdracht, maar verhalen schrijf ik in eerste instantie omdat ik het leuk vind om te doen en in de tweede plaats omdat anderen het leuk vinden om ze te lezen.

5 GOUDEN SCHRIJFTIPS

Welke 5 gouden schrijftips zou je beginnende schrijvers willen meegeven?

1. Schrijftip: Denk niet te veel na, doe gewoon! Alleen door te beginnen met schrijven, kom je dichter bij wat je zoekt.
2. Schrijftip: Probeer dagelijks even te schrijven. Zorg in ieder geval voor een bepaald ritme. Je doelen moet je in het begin niet te hoog stellen. 500 woorden per dag is dan al heel wat. Je moet natuurlijk wel gemotiveerd blijven!
3. Schrijftip: Maak kilometers. Ga dus niet continu zitten teruglezen, herschrijven en deleten. Zo kom je nooit op de laatste bladzijde van je verhaal. Herschrijven bewaar je tot nadat je de eerste versie op je pc hebt staan.
4. Schrijftip: Ik zou willen zeggen: lees veel, daarvan leer je veel. Maar dat is een open deur. Daarom zeg ik in plaats daarvan: denk na over dingen waar je enthousiast van wordt en verwerk als het mogelijk is in je verhaal. De lezer zal je enthousiasme overnemen.
5. Schrijftip: Lees On Writing van Stephen King (ja, daar is ‘ie weer). Héél inspirerend en vol met praktisch schrijfadvies. Negeer mijn tips gerust, maar neem die van hem aan. Hij is de grootste.

Bestel Bloedgeld door Edward Hendriks

The following two tabs change content below.

• Biografie
• Laatste Berichten

Sanne Visch

Wij geloven dat iedereen een verhaal heeft, net als jij. En dat ook jouw verhaal het waard is om op te schrijven. Bij Boekschrijven.nl helpen we je met alle liefde bij het verwezenlijken van jouw schrijfdroom.

Laatste berichten van Sanne Visch (toon alles)

• Hoe schrijf ik een goed dialoog? - 17 september 2020
• Boekmarketing: Als je een boek schrijft wil je het ook verkopen - 6 juni 2018
• Volg de gratis online workshop! - 20 januari 2017